فهیمه روشن معاون گردشگری استان کرمانشاه، در یادداشتی نوشت: استان کرمانشاه، سرزمینی کهن در غرب ایران، مهد فرهنگ‌ها و آیینهای سنتی بی‌نظیر است. این آیینها نه تنها بازتابی از تاریخ و هویت مردمان این خطه‌اند بلکه به مثابه گنجینه‌های زنده‌ای هستند که نسل به نسل منتقل شده‌اند و در هر اجرا، زندگی تازه‌ای می‌یابند. شناخت و معرفی این آیینها، به ویژه در دنیای امروز گردشگری فرهنگی، کلید جذب توریست‌های علاقه‌مند به تجربه اصالت و تاریخ است.
آیینهای سنتی کرمانشاه، تنوعی غنی از مراسم و رقصهای محلی، جشن‌ها و مناسبت‌های مذهبی و اجتماعی را دربر می‌گیرند. این آیینها، بازتابی از باورها، زمانه‌ها و شرایط جغرافیایی و اقلیمی منطقه هستند که شکل‌گیری آنها ریشه در گذشته‌های دور و حتی پیش از تاریخ دارد. هر یک از این مراسم، داستانی از ایثار، همبستگی، طبیعت و زندگی روزمره مردم را بیان می‌کنند.
یکی از آیینهای بسیار مهم و ماندگار کرمانشاه، آیین «گهواره به دوش» است که به زبان محلی «گفاره وه‌کول» نامیده می‌شود. این آیین با قدمتی چندصد ساله، یکی از زیباترین نمونه‌های آیینهای باروری زایش و برکت در ایران است که در آن فرشته مهربانی و باروری می‌آید و توسط گهواره‌ای که بردوش دارد از مسیری در شهر کرندغرب عبور می‌کند. گهواره نشانه آغاز زندگی است، در این آیین گفاره به صورت سمبولیک به دوش گرفته می‌شود تا زایش، برکت و باروری را نوید دهد.
این مسیر، مسیری اسطوره‌ای و اساطیری است و خیلی قبل از دوران مادها در این سرزمین، از اینجا شروع شده است.
این فرشته با آمدنش نوید بهار را می‌دهد و پیام‌آور عشق، شادی، سلامتی، کشت و زرع، باروری، آرامش و حتی آموزش و پرورش که زنان نگهدارنده آن هستند.
زنان در سرزمین مادها و حتی قبل از آن در این منطقه که حضور داشتند نگهبان عشق، آزادی، دوستی، تربیت و سلامت بودند و کشت و زرع از آنها شکل می‌گرفت و بهترین‌ها را می‌توانستند تولید کنند.
اجرای «گفاره وه‌کول» در کنار دیگر آیینها، چهره‌ای بسیار اصیل و شاعرانه از فرهنگ مردم کرمانشاه به نمایش می‌گذارد، که توانسته ارزش‌های تاریخی و فرهنگی را به صورت زنده حفظ کند. این آیین به دلیل جذابیت بصری، اصالت و ارتباط عمیق با زندگی مردم، فرصت بی‌بدیل برای جلب توجه گردشگران است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آیینهای سنتی کرمانشاه، پیوند عمیق آنها با تاریخ و فرهنگ بومی است. در بسیاری از این آیینها می‌توان ردپای تاریخ ایران باستان، دین زرتشتی، فرهنگ کردی و تأثیر فرهنگ‌های همسایه را دید. این ترکیب فرهنگی، نه تنها آیینها را جذاب و متفاوت کرده بلکه آنها را به میراثی گران‌بها برای جامعه ایران و حتی جهان تبدیل کرده است. آیین‌هایی چون نوروز و گهواره به‌دوش، جشن‌های محلی کردی مثل «حاجی فیروز» و رقصهای محلی همچون «دلواله» و «ههلهله» نمونههایی از این فرهنگ پربار هستند که هر کدام دنیایی از رمز و راز و شادی را در خود دارند.
برگزاری این آیینها، علاوه بر حفظ و تحکیم پیوندهای اجتماعی و فرهنگی بین نسل‌ها، نقش مهمی در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد. گردشگرانی که به دنبال تجربه‌های اصیل و متفاوت‌اند، از حضور در چنین آیین‌هایی بهره‌مند می‌شوند؛ چرا که این جشن‌ها فرصتی برای درک عمق فرهنگ و زندگی مردمان کرمانشاه فراهم می‌آورد. به علاوه، گردشگری فرهنگی به توسعه اقتصادی منطقه کمک کرده و زمینه‌ای برای اشتغال و حمایت از صنایع دستی محلی فراهم می‌کند.
از سوی دیگر، معرفی این آیینها در قالب تورهای گردشگری، فیلم‌ها، مستندات و رسانه‌های اجتماعی، می‌تواند باعث گسترش شناخت و علاقه‌مندی به فرهنگ کرمانشاه شود. در دنیای امروز که ارتباطات جهانی بسیار گسترده است، معرفی این میراث‌های فرهنگی به شکل حرفه‌ای و جذاب می‌تواند علاوه بر حفظ هویت، کرمانشاه را به نقطه مهمی در نقشه گردشگری ایران و حتی منطقه تبدیل کند.
نکته قابل توجه این است که برای اثرگذار بودن این فرآیند، باید آیینها با احترام و دقت به سنت و ارزش‌های اصیل‌شان برگزار شوند. این مسئله مستلزم همکاری بین مردم محلی، نهادهای فرهنگی و گردشگری است که بتوانند بستری مناسب برای معرفی واقعی و بدون تحریف این آیینها فراهم کنند. توجه به آسیب‌شناسی و حفظ اصالت آیینها در برابر تجاری‌سازی بی‌رویه از دیگر ضرورت‌های مهم در این مسیر است.
آیینهای سنتی کرمانشاه نه تنها میراثی تاریخی و فرهنگی، بلکه پلی به آیندهای روشن در زمینه گردشگری فرهنگی هستند. با احیای این آیینها و سرمایه‌گذاری در معرفی آنها، کرمانشاه می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در قلب گردشگران به دست آورد و به چشم‌اندازی پایدار برای توسعه فرهنگی و اقتصادی دست یابد.
آیینهای سنتی کرمانشاه تنها مجموعه‌ای از رسوم و مراسم نیستند، بلکه داستان‌های زنده‌ای هستند که از دل تاریخ آمده‌اند تا به امروز برسند و با هر بار اجرا، روحی تازه در کالبد فرهنگ این دیار بدمد. حفظ و معرفی این جواهرات فرهنگی، وظیفه‌ای است که بر دوش همه ما گذاشته شده است؛ چرا که آیینها، نه فقط نماد گذشته‌اند، بلکه چراغ راهی برای شناخت بهتر خود و جهان پیرامون‌مان هستند.
انتهای پیام/
source