عباس رحیمی، کارشناس و پژوهشگر صنایع‌دستی در گفت‌وگو با میراث آریا گفت: مهارت‌آموزی به عنوان ابزاری مؤثر و راهبردی برای فقرزدایی شناخته شده است؛ زیرا با افزایش توانمندی‌های افراد به ویژه جوانان، مسیر ایجاد اشتغال پایدار و خروج از چرخه فقر را هموار می‌کند.
عباس رحیمی با اشاره به اینکه حوزه صنایع‌دستی با توجه به ویژگی‌های فرهنگی، هنری و اقتصادی خود، ظرفیت منحصر به فردی در این زمینه دارد و می‌تواند نقش کلیدی در توانمندسازی اقشار محروم و توسعه اقتصادی مناطق کمتر برخوردار ایفا کند، افزود: نخستین اقدام اساسی در این حوزه، طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی مهارتی جامع، کاربردی و بازارمحور است. این دوره‌ها باید افزون بر تقویت مهارت‌های فنی و هنری، شامل آموزش مهارت‌های کارآفرینی، مدیریت کسب‌وکار، بازاریابی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین نیز باشند.
این پژوهشگر صنایع‌دستی با تاکید بر این نکته که آموزش‌ها موجب افزایش کیفیت تولیدات، ارتقای قابلیت رقابت محصولات در بازارهای داخلی و خارجی و تقویت استقلال اقتصادی هنرمندان و صنعتگران می‌شود گفت: همکاری مستمر و مؤثر با نهادهای حمایتی و اجتماعی مانند کمیته امداد، بهزیستی، سازمان‌های مردم‌نهاد و دیگر دستگاه‌های مرتبط، برای شناسایی گروه‌های هدف، فراهم‌کردن امکانات آموزشی و ارائه تسهیلات مالی و اعتباری، از جمله گام‌های مهم در تسهیل فرآیند توانمندسازی و اشتغال‌زایی پایدار است. ایجاد شبکه‌های فروش و بازارهای هدف نیز نقش مهمی در تثبیت کسب‌وکارهای خرد و کوچک صنایع‌دستی ایفا می‌کند.
او تمرکز بر توسعه ظرفیت‌های بومی، بهره‌گیری از خلاقیت و ذوق هنرمندان و حفظ میراث‌فرهنگی در کنار آموزش‌های استاندارد که می‌تواند علاوه بر ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم‌برخوردار، به رشد اقتصادی و اجتماعی مناطق محروم کمک کند و نقش صنایع‌دستی را در تحقق عدالت اجتماعی و توسعه متوازن پررنگ‌تر سازد، بیان کرد: سرمایه‌گذاری هدفمند و مستمر در مهارت‌آموزی صنایع‌دستی، زمینه‌ساز ایجاد اشتغال پایدار، افزایش درآمد و کاهش فقر در جامعه خواهد بود و به‌عنوان یک راهکار موثر در توسعه پایدار کشور مطرح می‌شود. پس تاب‌آوری، مفهومی کلیدی در مسیر توسعه متوازن و پایدار است که بر توانایی جوامع در مواجهه با چالش‌ها، بازیابی از بحران‌ها و حرکت مستمر به سوی بهبود تاکید دارد. در این چارچوب، صنایع‌دستی به عنوان یکی از ظرفیت‌های درون‌زای فرهنگی و اقتصادی، می‌تواند نقش موثری در تقویت تاب‌آوری به‌ویژه در جوامع کمتر توسعه‌یافته ایفا کند.
رحیمی با بیان این ضرورت که فراهم کردن فرصت‌های اقتصادی پایدار، به ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر مانند زنان، سالمندان و جوانان، زمینه‌ساز اشتغال بومی با سرمایه‌گذاری اندک است، تاکید کرد: این ویژگی‌ها، نه تنها معیشت خانوارها را تقویت می‌کند، بلکه وابستگی به منابع خارجی و آسیب‌پذیری در برابر نوسانات اقتصادی را نیز کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، صنایع‌دستی حامل ارزش‌ها و نمادهای هویت فرهنگی است. حفظ و تقویت این میراث در شرایط بحران، نقش مهمی در انسجام اجتماعی و بازتولید سرمایه اجتماعی ایفا می‌کند. تقویت احساس تعلق به جامعه، خودباوری و غرور فرهنگی، از جمله دستاوردهایی است که تاب‌آوری فرهنگی و اجتماعی را ارتقا می‌بخشد.
این پژوهشگر صنایع‌دستی بهره‌گیری از منابع بومی و تجدیدپذیر در تولید صنایع‌دستی را الگویی سازگار با محیط زیست و توسعه پایدار تبدیل کرده است، یادآور شد: این موضوع به‌ویژه در مناطق شکننده زیست‌محیطی اهمیت دوچندان دارد و نقش صنایع‌دستی را در حفاظت از منابع طبیعی و سازگاری با تغییرات اقلیمی برجسته می‌سازد. درنهایت، صنایع‌دستی با توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی جوامع محلی، می‌تواند از مهاجرت‌های ناخواسته به شهرها، شکل‌گیری حاشیه‌نشینی و گسست‌های اجتماعی پیشگیری کرده و به ایجاد تعادل فضایی و توسعه متوازن در سطح ملی کمک کند.
او با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری در آموزش‌های مهارتی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محرک‌های توسعه اقتصادی، همواره مورد تأکید نهادهای ملی و بین‌المللی بوده است، گفت: تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد که تربیت نیروی انسانی ماهر، پیش‌نیاز ارتقای بهره‌وری، رشد تولید، توسعه صادرات و جذب سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود. این اصل، در حوزه صنایع‌دستی که تلفیقی از فرهنگ، هنر، اقتصاد و کارآفرینی است، اهمیت مضاعف می‌یابد. صنایع‌دستی برخلاف بسیاری از صنایع بزرگ، بیش از هر چیز بر توانایی‌های فردی، مهارت‌های فنی، خلاقیت و ظرافت نیروی کار متکی است. از این‌رو، توسعه این بخش بدون سرمایه‌گذاری مؤثر در آموزش‌های مهارتی، نه‌تنها ممکن نیست بلکه منجر به رکود و کاهش توان رقابتی آن در بازارهای داخلی و بین‌المللی خواهد شد.
رحیمی در ادامه تاکید کرد: تمرکز بر آموزش‌های مهارتی در صنایع‌دستی باید به‌گونه‌ای باشد که از یک‌سو، مهارت‌های سنتی و اصیل حفظ و منتقل شوند و از سوی دیگر، با آموزش‌های نوین، استانداردهای جهانی تولید، بسته‌بندی، بازاریابی و فروش نیز به فعالان این حوزه منتقل شود. آموزش‌هایی که هم به مهارت فنی و هم به مهارت‌های نرم همچون کارآفرینی، دیجیتال مارکتینگ، مدیریت کسب و کار و صادرات توجه دارد. در چنین چارچوبی، صنایع‌دستی نه تنها به عنوان میراث‌فرهنگی، بلکه به‌عنوان یک مزیت اقتصادی قابل اتکا، می‌تواند در اشتغال‌زایی پایدار، توسعه مناطق کم‌برخوردار و معرفی ظرفیت‌های بومی در عرصه جهانی نقش ایفا کند. شرط تحقق این ظرفیت‌ها، چیزی جز سرمایه‌گذاری سیستماتیک و راهبردی در آموزش‌های مهارتی تخصصی و روزآمد نیست.
این کارشناس و پژوهشگر صنایع‌دستی با در نظر گرفتن مهارت به‌عنوان پلی به سوی جهانی‌شدن گفت: صنایع‌دستی ایران ماموریتی کلیدی در تقویت توان رقابتی نیروی کار در عرصه بین‌المللی بر عهده دارد. این حوزه به‌دلیل ماهیت فرهنگی، هنری و اقتصادی خود، ظرفیت بالایی برای تلفیق دانش سنتی با مهارت‌های نوین دارد و می‌تواند در مسیر جهانی‌شدن اقتصاد کشور ایفای نقش کند. صنایع‌دستی باید با استانداردسازی آموزش‌ها و ارائه مهارت‌های روزآمد در زمینه طراحی، بسته‌بندی، برندینگ و بازاریابی، نیروی انسانی را برای حضور در بازارهای جهانی آماده سازد. همچنین، ارتقای کیفیت تولید و تنوع‌بخشی به محصولات با رویکرد صادرات‌محور، امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه بازارهای بین‌المللی را فراهم می‌کند.
او با یادآوری این مهم که حمایت از حضور هنرمندان و کارآفرینان این حوزه در نمایشگاه‌ها و رویدادهای جهانی، می‌تواند به نمایش توانمندی‌های فنی و فرهنگی نیروی کار ایرانی کمک کرده و موقعیت صنایع‌دستی را به‌عنوان یکی از ارکان دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی کشور تقویت کند، بیان کرد: صنایع‌دستی تنها یک حوزه تولیدی نیست، بلکه ابزاری مؤثر برای ارتقای مهارت، ایجاد اشتغال، توسعه صادرات و تثبیت برند ملی در سطح جهانی است.
انتهای پیام/
source