به گزارش میراث آریا به مناسبت روز جهانی صنایع‌دستی، فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران در آیینی با عنوان «کلک خیال‌انگیز» از استاد ماشاالله روزپور، هنرمند برجسته و آهنگر نامدار کرندغرب، تجلیل به عمل می آورد.
عزیز مصطفایی، کارشناس میراث فرهنگی ناملموس استان کرمانشاه، با اشاره به جایگاه تاریخی و فرهنگی آهنگری در شهر کرند غرب گفت: هنر آهنگری در این منطقه نه‌تنها یک مهارت فنی، بلکه بازتابی از لایه‌های عمیق‌تر هویت فرهنگی و تجربه زیسته مردم این دیار است. عناصر فرهنگی مرتبط با این هنر در سال‌های اخیر در فهرست میراث ناملموس استان به ثبت رسیده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به مهارت ساخت قفل رمزدار کرند، مهارت ساخت ساج، مهارت ساخت قپان و دیگر شاخه‌های بومی آهنگری اشاره کرد.
وی افزود: هر یک از این مهارت‌ها نشان‌دهنده‌ی پیوند عمیق میان نیازهای روزمره، فناوری سنتی و باورهای فرهنگی مردم منطقه است. پاسداشت این میراث به‌ویژه در مناسبت‌هایی چون روز جهانی صنایع‌دستی، فرصتی مغتنم برای تجلیل از استادکاران اصیل و احیای ظرفیت‌های فراموش‌شده این هنر در مسیر توسعه پایدار فرهنگی و اشتغال‌زایی است.
در همین زمینه، بابک یوسف‌شاهی، فعال فرهنگی کرند غرب، با تأکید بر ارزش‌های نهفته در هنر آهنگری این شهر می‌گوید: رویداد فرهنگی کلک خیال‌انگیز برای توجه به هنرهای ملی، تشویق خالقان آثار هنری و ثبت و ضبط میراث و تاریخ شفاهی آن‌ها، در راستای سیاست‌ها، اهداف و برنامه‌های فرهنگستان هنر طراحی شده است.
تقدیر از یک صنعت‌گر کرندی از این جهت قابل توجه است که با وجود آنکه آهنگری در سیر تحول تکنولوژی آن‌قدر کوچک شده که به چاقوسازی تقلیل پیدا کرده، اما این ظرفیت همچنان در هنرمندان کرند وجود دارد که تمام محصولات چلنگری را در زمینه‌های مختلف تولید کنند و زمینه را برای باززنده‌سازی این هنر فراهم آورند.
یوسف‌شاهی در ادامه با اشاره به قابلیت‌های نوین این هنر افزود: چاقوسازی به تنهایی هم ظرفیت عظیمی برای کار، اشتغال و برندسازی است، اما اگر آهنگری سنتی بازتعریف شود، محصولات کاربردی برای آن طراحی گردد و نقشش در معماری و طراحی ایرانی بازیابی شود، می‌تواند به یکی از ارکان تولید خلاق در کشور تبدیل شود.این هنر نه‌تنها کارکردی کاربردی دارد، بلکه می‌تواند همچون یک سفیر فرهنگی در سراسر جهان هویت ایرانی را بازنمایی کند.
او تأکید می‌کند که در کرند هنوز آهنگران با روش‌های سنتی و با استفاده از کوره‌های بومی به تولید مشغول‌اند. علاوه بر کیفیت بالای این آثار، آنچه آن‌ها را متمایز می‌سازد، «تک‌ساز بودن» و «هویت‌دار بودن»شان است.
به گفته او، در حالی که بسیاری از هنرمندان کرند با تکنولوژی‌هایی چون CNC و لیزر آشنایی دارند، به‌عمد از به‌کارگیری آن‌ها پرهیز کرده‌اند تا اصالت و روح میراث خود را حفظ کنند.
این فعال فرهنگی گفت: آنچه آهنگری کرند را در سطحی فراتر از یک صنعت دستی قرار می‌دهد، پیوند ژرف آن با اسطوره، آیین و معناست. یوسف‌شاهی در این خصوص می‌گوید: آهنگری در کرند با اسطوره کاوه آهنگر آمیخته است. سندان آهنگری برای رهگذران حکم مکان مقدس دارد، کوره‌ها سرچشمه‌ی حیات تلقی می‌شوند، و از آب سنگاب فولاد برای شفای معنوی استفاده می‌شود. این‌جا آهنگر پیش از کار سه ضربه چکش بر سندان می‌زند که بازتابی از آیینی کهن است. در واقع، کارگاه آهنگری در کرند نه صرفاً محل تولید، بلکه نمادی از معبدی آیینی است.
وی افزود: نمونه‌ی بارز این پیوند میان معنا و هنر را می‌توان در استاد جواد بختیاری مشاهده کرد. او با بیش از ۹۰ سال سن، با وجود ناتوانی جسمی، ابزار کارش را به اتاق منتقل کرده و همچنان به آهنگری ادامه می‌دهد. او آهنگری را صرفاً پیشه نمی‌داند، بلکه آن را مسیری برای درک هستی و انتقال معنا می‌داند.امروزه با فراهم کردن فضاهایی همچون کارگاه‌های آموزشی و مدارس صنایع‌دستی، می‌توان با تلفیق تجربه نسل پیشین، دانش روز و طراحی تخصصی، ظرفیت‌های این هنر را در سطح ملی و بین‌المللی احیا کرد.
یوسف شاهی در پایان گفت:هنر آهنگری کرند ظرفیت بالایی برای خلق محصولات کاربردی، احیای سبک طراحی ایرانی، توسعه گردشگری تجربه‌گرا و حتی الهام‌بخشی به جریان‌های معاصر طراحی دارد. این هنر، همان‌طور که یوسف‌شاهی می‌گوید، با «گوشت و پوست و استخوان و روح مردم کرند آمیخته است» و از همین رو، حفاظت و معرفی آن نه‌تنها ضرورتی فرهنگی، بلکه مسئولیتی ملی است.
انتهای پیام/
source