میراث آریا: کهگیلویه و بویراحمد با داشتن پیشینه تمدنی چند هزار ساله، گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ را در خود جای داده و وجود موزه‌ها در شهرهای مختلف گواهی بر این تمدن است.
این استان به عنوان بخشی از زاگرس با کوهستان‌های رازآلود، رودخانه‌های خروشان، چشمه و آبشارهایش در کنار بناهای تاریخی جلوه‌ای از زیبایی‌های هزار رنگ دارد اما اینجا در سکوت موزه‌ها نجواهای سبک زندگی مردمان این گوشه از ایران زمین فریادزده می‌شود.
اینجا در موزه‌های کهگیلویه و بویراحمد با وجود شمار زیادی سکه و اسکناس، کتاب‌های قدیمی، ظروف و تجهیزات جنگی مانند شمشیر و خنجر مربوط به دوران مختلف تاریخی از پارینه سنگی گرفته تا دوران پهلوی می‌تواند علاقه‌مندان به تاریخ و تمدن ایران را با نکته‌های جالبی آشنا کند.
پاسخ به پرسش‌های شهروندان جست و جوگر درباره شکل و شمایل اسکناس‌های مورد استفاده نیاکان ایرانی در دوره‌های مختلف تاریخی و کمی عقب‌تر در روزگارانی که سکه‌ها وسیله داد و ستد بود و اینکه این سکه چه اندازه‌ای یا جنسی داشته را می‌توان در این موزه یافت.
اهمیت موزه‌ها تا به آنجاست که بیست و هشتم اردیبهشت ماه روز جهانی و ملی موزه‌ها نامگذاری شده، در دنیای امروز، موزه‌ها به عنوان یکی از مهمترین مراکز فرهنگی و تاریخی نه تنها محلی برای نگهداری و نمایش تاریخ و فرهنگ مردمان هر سرزمین محسوب می‌شود، بلکه مکانی برای آموزش و آگاهی از تاریخ و هنر عمیق مردمانی است که در این سرزمین زیسته‌اند.
موزه‌ها انسان‌ها را به گذشته‌های دور و پیشرفت‌های عصر جدید وصل می‌کند و نوعی سفر در زمان محسوب می‌شود به طوری که در این مراکز آثار تاریخی و باستانی، به نمایش گذاشته می‌شوند و انسان‌ها در این مکان‌ها می‌توانند از سیر تکامل زندگی هموطنان خود آگاه شوند.
موزه یاسوج
تنها موزه‌اشیا و اسناد تاریخی کهگیلویه و بویراحمد که به شکل دولتی اداره می‌شوداشیای فلزی شامل انواع ظروف فلزی، کاسه، جام و گلدان، ابزار آلات جنگی مانند خنجر، شمشیر، پیکان و ابزار آلات تزئینی مانند مهره‌ها، گوشواره‌ها، حلقه‌ها و النگوها، همچنین سکه‌های دوران ساسانی و متعلق به پادشاهانی چون خسرو دوم و سکه‌های دوره الیمایی و چند مهره از دوره ساسانی نگهداری می‌شود که هر کدام از این‌اشیا از نگاه تاریخ‌شناسان می‌تواند روایتگر تمدن کهن ایران زمین باشد.
موزه‌ها؛ روایتگر تاریخ و هنر و هویت سرزمینی
یکی از برجسته‌ترین‌اشیایی که در موزه یاسوج نگهداری می‌شود قطعه‌ای از نقش برجسته شاپور اول ساسانی است که برروی سنگ حفاری شده در این موزه همچنین‌اشیایی از دوره اسلامی شامل سکه‌های اوایل اسلام، سکه‌های عهد صفوی و قجری، ظروف چینی آبی و سفید واشیای دیگر چون خنجر و باروت نگهداری می‌شود که فراهم شدن شرایط بازدید عموم خود سفری به اعماق تاریخ چند هزار ساله این بخش از کشورمان محسوب می‌شود.
این موزه از یک بخش باستان‌شناسی نیز تشکیل شده واشیای به نمایش درآمده در آن بیشتر در کاوش‌های باستان شناختی از دست قاچاقچیان‌اشیای عتیقه کشف شده و این قسمت نیز شامل سه دوره باستان‌شناسی پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی است.
موزه گچساران
۳۰۰ قطعه‌اشیای تاریخی در موزه مردم‌شناسی گچساران با نام موزه اقوام نگهداری می‌شود این موزه شامل‌اشیای تاریخی از جنس ظروف سنگی، سفال، چوب، مسی و همچنین تعداد پرشماری‌اشیای تاریخی نشان دهنده غنای فرهنگی مردم این شهرستان است.
آن طور که باستان‌شناسان می‌گوینداشیا و اسناد تاریخی موجود در موزه مردم‌شناسی گچساران مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی از ۳۵۰ تا ۷۰۰ سال پیش بوده است‌اشیا و اسناد تاریخی یاد شده از سوی شهروند خوش ذوقی بنام محمد حسین یحیی‌زاده در بخشی از خانه شخصی او نگهداری می‌شود.
یحیی‌زاده ۱۵۰ مترمربع از خانه ۴۰۰ متر مربعی خود را به موزه اسناد واشیای تاریخی اختصاص داده، این شهروند فرهنگ دوست‌اشیای داخل موزه را نزد عموزادگان خود که همگی میرزا و مکتب دار بوده‌اند جمع‌آوری کرده است.
این موزه سال ۱۳۹۷برای این شهروند فرهنگ دوست مجوز موزه داری صادر و سپس تسهیلات و کمک‌های بلاعوض به منظور راه‌اندازی پرداخت شده است.
موزه اسناد تاریخی
یکی از بزرگترین موزه تاریخی و فرهنگی جنوب کشور با ۲۷ هزار اسناد تاریخی و بیش از ۱۵ هزار جلد کتاب در شهر سوق از توابع شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه وبویراحمد فعالیت می‌کند.
موزه‌ها؛ روایتگر تاریخ و هنر و هویت سرزمینی
در این موزه اسنادی از دوره صفویه، افشاریه، قاجار و دوره معاصر وجود دارد به طوری که زندگی نامه‌های شهدای منطفه سوق، اسناد شرعی و حقوقی شامل اجازه نامه‌ها، مصالحه نامه‌ها، مبایعه نامه‌های منطقه غرب، اسناد اداری مانند احکام معافیت‌های مالیاتی و فرامین شاهانی همچون شاه عباس و شاه سلیمان و مهمتر از همه شجره نامه‌های سادات امام‌زاده منطقه غرب کشور در این موزه وجود دارد.
در این مرکز فرهنگی همچنین می‌توان به تماشای ابزار جنگی مورد استفاده مردم سرزمین ایران نشست و در واقع با بازدید از این گنجینه ارزشمند می‌توان حدس زد که هموطنان ایرانی در اعصار مختلف چگونه روزگار می‌گذارند.
جمع‌آوری ۲ هزار شیء تاریخی
در موزه شخصی یاسوج که از سوی آرش دلبازپور شهروند خوش ذوق ساکن کهگیلویه و بویراحمد اداره می‌شود۲ هزار شیء تاریخی شامل انواع ظروف، ابزار کشاورزی، اسلحه‌هایی مانند خنجر وشمشیر، سکه، اسکناس، پارچه و کتاب در این موزه جمع‌آوری شده است که در میان‌اشیای تاریخی موزه یاد شده که همه آنان در فهرست آثار ملی ثبت شده یادگارهایی از دوره پارینه سنگی تا پهلوی وجود دارد.
او بیان کرد: اینجا گنجینه‌ای از انواع سکه‌های مربوط به دوره ساسانی، اشکانی، اموی، عباسی، نادری و پهلوی جمع‌آوری شده است.
شمار سکه‌های جمع‌آوری شده در این موزه را یکهزار عدد است این‌اشیای نفیس از جنس‌هایی مانند طلا، نقره و مس است در موزه یاسوج همچنین انواع مهر، کوزه، کاسه، بیل، پارچه و پیکان نیزه نیز نگهداری می‌شود
مدیر موزه یاسوج درباره تاریخچه موزه‌اشیای تاریخی یاسوج گفت: از دوران پدر بزرگ پدرم جمع‌آوری‌اشیای تاریخی برای این مجموعه آغاز شده و تاکنون ادامه دارد اما مجوز موزه در سال ۱۳۹۰ اخذ شده است.
اودرباره چگونگی جمع‌آوری‌اشیای موجود در موزه با اشاره به اینکه‌اشیای تاریخی براساس قوانین قابل خرید و فروش نیستند تأکید کرد: بیشتر این‌اشیا به موزه اهدا شده و من هم برای تشویق مردم در اهدای‌اشیای قدیمی به موزه هدایایی تقدیم آنان می‌کنم که البته کمتر از ارزش آن است.
اهداف شهروند فرهنگ دوست برای راه‌اندازی موزه
پور دلیر که در حال حاضر از طریق تولید موم زنبور عسل روزگار می‌گذراند می‌گوید: با شهروندان زیادی سر و کار دارم که با آنان درباره احتمال خارج شدن‌اشیای تاریخی به عنوان بخشی از هویت ملی به خارج کشور صحبت می‌کنم و آنان هم آنان هم درصورت داشتن چنین یادگارهای ارزشمندی آن را به موزه اهدا می‌کنند.
او با یادآوری اینکه‌اشیای تاریخی زیادی در سال‌های از کشور خارج شده تأکید کرد: حفظ آثار میراث فرهنگی مهمترین انگیزه خانواده من در راه‌اندازی این موزه بوده است.
مدیر موزه خصوصی یاسوج با بیان اینکه کشور ما صاحب تمدن چند هزار ساله است، گفت: تمدن کشورمان جزء شناخته شده‌ترین هویت‌های بشری است و آنچه به عنوان میراث فرهنگی داریم چه ملموس و ناملموس متعلق به همه ایرانیان است.
حکایت دختر جوانی که عاشق پیشینه تاریخی ایران است
دختر جوان موزه دار قصه ما به نام فاطیما که تازه تحصیلات دوره دبیرستان را به پایان رسانده علاقه بسیار زیادی به پیشینیه تاریخی کشورمان دارد.
او می‌گوید که وقت بیکاریم را به موزه می‌آیم و درباره‌اشیای موجود در آن مطالعه می‌کنم زیرا هر کدام از این‌اشیا روایتگر دوره‌ای از تاریخ ایران هستند.
فاطیما که در نگهداری ازاشیای تاریخی پدرش را همراهی می‌کند و پدرش او را مدیر آینده موزه می‌داند با اشاره به اینکه موزه‌ها فرهنگ و هویت هر کشور هستند تأکید می‌کند که برای آشنایی نسل جوان به ویژه کودکان در این مراکز فرهنگی باید از برنامه‌های خلاقانه استفاده کرد.
او با یادآوری ذهن کنجکاو کودکان تصریح کرد: استفاده از باستان‌شناسان آشنا با پیشینه تاریخی این‌اشیا یکی از روش‌های جذاب کردن موزه‌ها برای نسل امروز است.
فاطیما به تنوع موزه‌ها در کشورهای غربی مانند نمایش لباس‌های شخصیت‌های تاریخی اشاره و تأکید کرد: نمایش عمومی ابزار واشیای مورد استفاده نیاکان ایرانی در دوره‌های تاریخی مختلف به نسل امروز کمک می‌کند تاریخ چند هزار ساله کشورمان را بشناسد.
او رواج فرهنگ ایرانی اسلامی و پیشگیری از جذب برخی افراد به فرهنگ غربی را از دیگر مزایای موزه‌ها برای مردمان هر سرزمینی به ویژه ایران زمین است.
گزارش: علی اکبر پاک
انتهای پیام/
source