افطاری و سنت‌های فرهنگی ـ‌اجتماعی وابسته به آن:
ماه رمضان که در میان ایرانیان به ماه میهمانی خدا شناخته می‌شود برای مسلمانان تنها آیینی مذهبی نیست، بلکه یک فرهنگ است. «افطاری و سنت‌های فرهنگی و اجتماعی وابسته به آن» عنصری است که مسلمانان پس از غروب آفتاب ماه رمضان (ماه نهم قمری) و با اتمام آیین عبادی روزه، آیینی که در آن از خوردن و نوشیدن از سحرگاه تا غروب خودداری می‌شود، برگزار می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، ماه رمضان که در میان ایران ایرانیان به ماه مهمانی خدا شناخته می‌شود جایگاه ویژه‌ای در میان مردم ایران و دیگر کشورهای مسلمان دارد. از آنجایی که ماه رمضان تنها آیینی مذهبی نیست و یک فرهنگ بزرگ میان مسلمانان جهان محسوب می‌شود، پایبندی به این فرهنگ در کشورهای مسلمان از ارزش‌های بالای یک جامعه محسوب می‌شود و کشورهای مسلمان در اجرای مراسم و آیین ماه رمضان سنگ تمام می‌گذارند.
در این میان، افطاری و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی وابسته آن، پس از سختی روزه‌داری، نقش بسیار موثری در ارتقای نشاط و شادابی مسلمانان در ایام ماه رمضان دارد. این عنصر در سطح ملی (کل کشور) هم به صورت خانوادگی و هم در گروه‌های اجتماعی بزرگ‌تر در اماکن خصوصی، نیمه‌عمومی و عمومی از جمله مساجد، تکایا، حسینیه‌ها بازارها، میادین، رستوران‌ها و سالن‌های همایش برگزار می‌شود.
افطاری نقش اجتماعی و فرهنگی بسیار مهمی در تمامی جوامع اسلامی، فارغ از جنسیت، قومیت، نژاد و جغرافیا دارد و باعث انسجام اجتماعی، وفاق ملی، صلح، دوستی، شادی و توجه ویژه به فقرا و مساکین می‌شود.
در زمان افطار علاوه بر خواندن نماز (فردی یا جمعی) فعالیت‌های مهمی همچون مراسم دعا، خواندن و نواختن موسیقی‌های مرتبط، برپا کردن سفره‌های افطار با پختن غذاهای محلی و آیینی، شب‌نشینی، خواندن قصه‌های اجتماعی و دینی برای کودکان، بازی‌های دست‌جمعی سنتی و معاصر، مراسم آشتی‌کنان افراد قهر کرده، خواستگاری برای جوانان و… انجام می‌شود.
شب میلاد امام حسن (علیه السلام) و ایام شهادت امام علی (علیه السلام) نیز در سراسر مناطق شیعه‌نشین با برنامه‌های خاص مولودی و عزاداری از بقیه روزها متمایز می‌شود. یکی از مهمترین ویژگی‌های این آیین، اطعام، اهدای البسه و کمک مالی به مستمندان و فقراست که در این روزها پررنگ‌تر انجام می‌گیرد.
روشهای قدیمی برای آگاهی از وقت شرعی غروب و زمان افطار، شبیه روشهای اعلام سحر بوده است. در گذشته اعلام وقت سحر و بیدار کردن مردم به شیوه‌های گوناگون مانند دوره‌گردی موذنان و جارچیان در خیابان‌ها، برافروختن فانوس در گلدسته‌ها، طبل و شیپور نواختن، کوبیدن در خانه‌ها، شلیک توپوزدن بوق حمام‌ها بوده است. اطلاع‌رسانی با پیشرفت ابزارها و وسایل هر دوره تغییر کرده و امروز جای خود را به رادیو، تلویزیون و پخش اذان از بلندگوهای مساجد داده است.
مردم هر منطقه از ایران با توجه به خاستگاه اعتقادی و آیینی خود آداب و رسوم خاص منطقه خود را انجام می‌دهند. اذان موذن‌زاده اردبیلی، دعای سحر و مناجات ربنا به هنگام افطار از نواهای ماندگار این ایام‌اند.
آیین «افطاری و سنت‌های فرهنگی ـ اجتماعی وابسته به آن» با مشارکت کشورهای ترکیه، آذربایجان، ازبکستان در هجدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس (کاسان، بوتسوانا) در سال 1402 در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است.
انتهای پیام/
source