پاسخ فرهنگستان به اظهارات پسر نیما

به گزارش ایسنا،  شراگیم یوشیج فرزند نیما یوشیج در یادداشتی به بیان برخی مسائل مربوط به آثار و دست‌نوشته‌ها و میراث «پدر شعر نو فارسی» پرداخته و گفته بود «فرهنگستان مدعی است که من تمامی آثار پدرم را با اعطای کامل حق نشر آن به آنان فروخته‌ام… به خاطره‌ رفیعِ نیمای بزرگ سوگند می‌خورم که بخش اعظمی از دستنوشته‌های نیما که امروز نزد فرهنگستان زبان است، توسط من به آنان سپرده نشده است.»

حالا فرهنگستان زبان و ادب فارسی در جوابیه‌ای در پاسخ به اظهارات شراگیم یوشیج نوشته است: «بیست و یکم آبان‌ماه ۱۴۰۴، یادداشتی از آقای شراگیم با عنوان «میراث نیما چه بود و چه شد؟» در خبرگزاری ایسنا منتشر شد. برخی از ادعاهای وی در یادداشت ۲۱ آبان ۱۴۰۴، همانند همان ادعاهایی است که وی در یادداشتی که ۶ آذر ۱۳۹۷ با عنوان «چالش بر سر میراث نیما» در خبرگزاری ایسنا منتشر شده بود، طرح و ادعا کرده بود که بخشی از انواع دست‌نوشته‌های زنده‌یاد نیما را به فرهنگستان زبان و ادب فارسی نفروخته است. فرهنگستان زبان و ادب فارسی در همان زمان با ارائۀ مدارکی مانند صورت‌جلسۀ واگذاری بی‌قید و شرط بخشی از اسناد به‌جامانده از نیما یوشیج و سند حسابداری فرهنگستان ادعاهای خلاف‌واقع وی را رد کرد و خبرگزاری ایسنا پاسخ فرهنگستان را در تاریخ ۷ آذرماه ۱۳۹۷ با تیتر «فرهنگستان ادعای فرزند نیما یوشیج را رد کرد» منتشر کرد. گفتنی است در صورت‌جلسۀ واگذاری دست‌نوشته‌ها آمده است که حق انحصاری هرگونه بهره‌برداری از این اسناد که از فرزند و وارث قانونی ایشان، شراگیم یوشیج، خریداری شده بود، متعلق به فرهنگستان خواهد بود. در سند حسابداری نیز آمده است که شراگیم یوشیج ۲۴ آبان ۱۳۷۳ مبلغ پنجاه میلیون ریال بابت فروش اسناد پدرش از فرهنگستان دریافت کرده و امضای او در این سند نیز به چشم می‌آید.

پاسخ فرهنگستان زبان و ادب فارسی به ادعاهای تازۀ آقای شراگیم یوشیج همان است که پیش‌تر خبرگزاری ایسنا در تاریخ ۷ آذرماه ۱۳۹۷ منتشر کرده بود و اکنون دوباره با تفصیل بیشتری برای آگاهی علاقه‌مندان منتشر می‌کند: آقای شراگیم یوشیج، روز ۲۴ آبان‌ماه ۱۳۷۳، صورت‌جلسۀ واگذاری ۴۰۳۴ برگ اوراق به‌جامانده از نیما را امضا کرده و اسناد را در دفتر دبیر وقت فرهنگستان (دکتر محمدرضا نصیری) تحویل داده است. در این صورت‌جلسه که به شمارۀ ۱۳۱۹، در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۷۳ در دبیرخانۀ فرهنگستان ثبت شده و به امضای شراگیم یوشیج نیز رسیده، آمده است: «در تاریخ ۷۳/۸/۲۴ در دفتر دبیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی با حضور امضاکنندگان زیر دست‌خط‌های مرحوم علی اسفندیاری (نیما یوشیج) به تعداد ۴۰۳۴ (چهار هزار و سی و چهار) برگ به طور قطعی به فرهنگستان زبان و ادب فارسی تحویل داده شد. این اسناد در تملک فرهنگستان بوده و حق هرگونه چاپ و نشر و استفاده از اسناد واگذارشده از آن فرهنگستان خواهد بود و وارث یا وراث مرحوم علی اسفندیاری (نیما یوشیج) از این حیث حق و حقوقی نخواهد داشت.» [تحویل‌دهنده: شراگیم یوشیج، فرزند علی اسفندیاری «نیما یوشیج» به نمایندگی از طرف وراث استاد نیما؛ تحویل‌گیرنده: محمدرضا نصیری، دبیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ شیرین عاصمی؛ الهام دخت‌ضاد؛ مژگان پیک آزادی؛ آذین منهاجی] (سند شمارۀ ۱).

آقای شراگیم یوشیج در همین تاریخ (۲۴ آبان ۱۳۷۳) مبلغ پنجاه میلیون ریال را در قالب چک و سند حسابداری شمارۀ ۱۴۷، دریافت کرده است. در شرح این سند که به امضای زنده‌یاد دکتر حسن حبیبی، رئیس وقت فرهنگستان و آقای شراگیم یوشیج رسیده، آمده است: «بابت خرید ۴۰۳۴ برگ دست‌نوشته‌های مرحوم علی اسفندیاری (نیما یوشیج) در وجه آقای شراگیم یوشیج به موجب مدارک و دستور پرداخت پیوست.» (سند شمارۀ ۲)

گفتنی است دست‌نوشته‌های نیما که در فرهنگستان نگهداری می‌شود، در دو مرحله واگذار شده است. بخشی شامل ۲۷۵۶ (دو هزار و هفتصد و پنجاه و شش) برگ طی صورت‌جلسۀ شمارۀ ۱۲/۶۹۱۳ مورخ ۱۳۷۳/۸/۲۴ از سازمان میراث فرهنگی به فرهنگستان به صورت قطعی واگذار شده است. باقی اسناد موجود را شراگیم یوشیج به فرهنگستان تحویل داده است و ایشان مبلغ ۵۰ میلیون ریال را بابت همۀ این اسناد دریافت کرده است. همان‌گونه که گفته شد، مجموع این اوراق ۴۰۳۴ برگ است.

بنابراین آقای شراگیم یوشیج، که خود از همۀ فرایندهای واگذاری این اوراق آگاه است، می‌داند که روز ۲۴ آبان ۱۳۷۳، ۲۷۵۶ برگ دست‌نوشتۀ نیما که پیش‌تر به سازمان میراث فرهنگی واگذار شده بود، به مالکیت فرهنگستان درآمد و وی نیز همان روز ۱۲۷۸ برگ دیگر را نیز به فرهنگستان تحویل داد که مجموع آن‌ها همان ۴۰۳۴ برگ دست‌نوشتۀ نیماست که اکنون در مالکیت فرهنگستان است و آقای شراگیم یوشیج به نمایندگی از وراث زنده‌یاد نیما به فرهنگستان فروخته و وجه آن را نیز دریافت کرده است.

کشاندن پای زنده‌یاد سیروس طاهباز به این ماجرا، یعنی فروش دست‌نوشته‌های نیما به فرهنگستان، هیچ وجهی ندارد و این نیز از نکته‌هایی است که آقای شراگیم یوشیج در بیان آن خود را به تغافل می‌زند و خلاف‌واقع می‌گوید و چنین وانمود می‌کند که زنده‌یاد طاهباز اوراقی را به فرهنگستان واگذار کرده است. آقای شراگیم در طرح ادعای دوستی طاهباز با دبیر وقت فرهنگستان (دکتر محمدرضا نصیری) نیز خلاف‌واقع گفته است و این کار را با هدف اثبات تصورات نادرست خود انجام می‌دهد. چنانکه دکتر محمدرضا نصیری نوشته‌اند ایشان هیچ رابطه و رفاقتی با سیروس طاهباز نداشته‌اند (سند شمارۀ ۳). بنا بر این مستندات، ادعای تکراری آقای شراگیم یوشیج، یعنی نفروختن دست‌نوشته‌های نیما به فرهنگستان، خلاف‌واقع است و همۀ اسناد موجود گویای آن است که ایشان به نمایندگی از وارثان نیما، ۴۰۳۵ برگ دست‌نوشتۀ زنده‌یاد نیما یوشیج را به فرهنگستان فروخته است، صورت‌جلسۀ تحویل قطعی را امضا کرده، چک وجه را دریافت کرده و پای سند حسابداری را که در شرح آن «خرید ۴۰۳۴ برگ دست‌نوشته‌های مرحوم علی اسفندیاری (نیما یوشیج)» قید شده، امضا کرده است.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی تا کنون به حرمت نیمای بزرگ، از طرح شکایت نسبت به ادعاهای خلاف‌واقع آقای شراگیم یوشیج علیه فرهنگستان پرهیز کرده است، اما چنانچه ایشان مجدداً ادعای خلاف‌واقع خود را دربارۀ نفروختن دست‌نوشته‌های نیما تکرار کند، فرهنگستان این حق را برای خود محفوظ می‌داند که از وی به دادگاه شکایت کند.

در پایان نصیحت سعدی شیرازی را به آقای شراگیم یوشیج یادآوری می‌کنیم و امید داریم که ایشان از این سخن نغز پند بگیرد:

یکی را که عادت بود راستی

خطایی رود درگذارند از او

وگر ناموَر شد به قول دروغ

دگر راست باور ندارند از او.»

 در این زمینه بیشتر بخوانید:

میراث «نیما» چه بود و چه شد؟

چالش بر سر میراث نیما یوشیج

فرهنگستان ادعای فرزند نیما یوشیج را رد کرد

 انتهای پیام