شاهرخ احمدزاده، فعال رسانه در یادداشتی نوشت: روز چهارشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۴، قرارداد مشارکت به روش ساخت، بهره‌برداری، اجاره، انتقال برای احداث «خیابان غذا» در خیابان فدک ارومیه میان آیدین رحمانی رضائیه، شهردار ارومیه و جعفر صحرایی، مدیر موفق مجموعه رستوران‌های زنجیره‌ای «غذای آماده گندمگ» به امضا رسید، این پروژه که در مجاورت مجتمع تجاری بزرگ «اوریاد مال» اجرا خواهد شد، می‌تواند یکی از مهم‌ترین اقدامات زیرساختی دهه اخیر در حوزه اقتصاد شهری و گردشگری خوراک در شمال‌غرب کشور باشد.
ارومیه با جمعیتی بیش از ۸۰۰ هزار نفر و نرخ بیکاری جوانان بالای ۱۸ درصد یکی از شهرهایی است که فشار اقتصادی را بر خانوارها وارد کرده است، در چنین شرایطی، هر پروژه‌ای که بتواند اشتغال مستقیم و غیرمستقیم پایدار ایجاد کند، از اولویت استراتژیک برخوردار است.
از سوی دیگر، فرهنگ غذایی غنی آذربایجان غربی از آش دوغ و کوفته تبریزی و دلمه برگ مو تا کباب‌های محلی و برند کباب سیب زمینی در کشور همچنین رواج غذاهای ترک، رواحج بی‌رویه فست‌فودها و شیرینی‌های سنتی مانند نقل و حلوا، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های بالقوه گردشگری این منطقه به شمار می‌رود که تاکنون به صورت سازمان‌یافته عرضه نشده است.
موقعیت خیابان فدک دقیقاً روبه‌روی ورودی اصلی اوریاد مال، شلوغ‌ترین نقطه تجاری شهر است، روزانه بیش از ۳۰ هزار نفر از این محدوده عبور می‌کنند، اما نبود فضای منظم عرضه غذا، کمبود پارکینگ و پراکنده شدن دست‌فروشان غذایی و ترافیک سنگین، تجربه خرید و تفریح شهروندان و گردشگران را تلخ کرده است.
حال چگونه خیابان غذا می‌تواند این گره کور شهری را به فرصتی طلایی تبدیل کند؟
تجربیات موفق جهانی و داخلی
بانکوک (تایلند): خیابان یائووارات (Yaowarat) سالانه بیش از ۱۰ میلیون گردشگر جذب می‌کند و ۷۰ درصد درآمدش از گردشگری خوراک است.
استانبول (ترکیه): خیابان نوساتیه (Nevzatıye) و منطقه بشیکتاش و منطقه غذای خیابانی کادیکوی، الگوی موفق کشورهای همسایه ما هستند.
اصفهان: خیابان غذای چهارباغ عباسی(در حال اجرا) و سی‌وسه‌پل شب‌های شلوغی را تجربه می‌کند.
رشت: میدان شهرداری و خیابان‌های اطراف آن به عنوان «شهر خلاق خوراک یونسکو» سالانه بیش از ۲ میلیون گردشگر داخلی و خارجی جذب می‌کند.
ارومیه با داشتن مرز مشترک با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان و عبور سالانه بیش از ۴ میلیون زائر و گردشگر از پایانه‌های مرزی بازرگان، سرو و رازی(آمار گمرک غرب کشور ۱۴۰۳) ظرفیت مشابه یا حتی بیشتری نسبت به رشت دارد.
برای اینکه خیابان غذا صرفاً یک ردیف غرفه فلزی نباشد، بلکه به یک جاذبه هویتی تبدیل شود، پیشنهادات زیر ارائه می‌شود:
در معماری غرفه‌ها استفاده از الگوی«ایوان‌های چوبی با طاق ضربی آجری» مشابه خانه‌های قدیمی محله‌های اوچ گنبد، نوگئچر تلفنخانه ، پوشش سقف با سفال سنتی قرمز یا کاهگل مدرن.
نماسازی با سنگ لاشه محلی کوه‌های سیر و یا سنگ مالون منطقه قره‌ضیاءالدین.
نصب تابلوهای چوبی با خط نستعلیق و نقش‌ونگارهای سنتی اورارتویی و سلجوقی.
کف‌پوش و مبلمان شهری، کف‌سازی با سنگ‌فرش بازالت سیاه محلی(مانند سنگ‌فرش‌های قدیمی بازار ارومیه) به همراه سنگ قباد سفید برای ایجاد طرح‌های هندسی
نصب نیمکت‌های چوبی با طرح قاشقی(مشابه نیمکت‌های پارک ائللرباغی)
نورپردازی با چراغ‌های فانوسی مسی و لوسترهای دست‌ساز
فضای سبز و پوشش گیاهی با کاشت درختان میوه بومی مقاوم مانند انار، زردآلو، آلبالو، سیب و طاق های انگور
ایجاد باغچه‌های عمودی با گیاهان دارویی منطقه از جمله نعنا فلفلی، پونه کوهی، آویشن دنایی، کاکوتی
احداث آب‌نمای کوچک با طرح حوض‌خانه‌های قدیمی و کاشت نیلوفرهای آبی
برای سرمایه‌گذار، جعفر صحرایی که سال‌هاست در حوزه غذای آماده و رستوران‌داری موفق عمل کرده، این پروژه چند مزیت دارد:
اجاره بلندمدت ۲۰–۲۵ ساله زمین شهرداری با اجاره‌بهای ثابت
دسترسی به ترافیک روزانه ۳۰–۵۰ هزار نفر در محدوده اوریاد
امکان برندسازی ملی و منطقه‌ای(شبکه گندمگ می‌تواند اولین برند زنجیره‌ای غذای خیابانی شمال‌غرب شود)
بازگشت سرمایه پیش‌بینی‌شده در کمتر از ۵ سال با توجه به حاشیه سود ۴۰–۶۰ درصدی غذاهای سنتی.
این تحول خوشمزه آیا به کام مردم منطقه خواهد بود ؟
ایجاد حداقل ۳۰۰ شغل مستقیم و ۷۰۰ شغل غیرمستقیم(براساس نسبت متوسط خیابان‌های غذا در ایران)، درآمد پایدار شهرداری از اجاره و عوارض سالانه، جذب گردشگر خارجی به‌ویژه از کردستان عراق و شرق ترکیه که قدرت خرید بالایی در حوزه خوراک دارند(میانگین هزینه یک خانواده عراقی در ارومیه بیش از ۳ میلیون تومان در هر سفر است) در شرایطی که بسیاری از جوانان ارومیه به‌دلیل نبود فرصت شغلی مناسب مهاجرت می‌کنند و شهر از ظرفیت عظیم گردشگری خوراک خود استفاده نکرده، احداث خیابان غذا در خیابان فدک نه یک پروژه لوکس، بلکه یک ضرورت اقتصادی و اجتماعی است.
اگر این پروژه با تأکید بر هویت بومی، کیفیت غذایی بالا و مدیریت حرفه‌ای اجرا شود، ارومیه می‌تواند طی پنج سال آینده به «پایتخت غذای خیابانی غرب کشور» تبدیل شود همان‌گونه که رشت در شمال و اصفهان در مرکز چنین جایگاهی پیدا کردند.
این خیابان نه فقط یک ردیف رستوران، بلکه یک مقصد جدید گردشگری، نماد غرور محلی و موتور محرک اقتصاد شهری خواهد بود و مردم ارومیه منتظر یک تحول خوشمزه و پایدار هستند.
وقتی کسی شب در این خیابان قدم می‌زند، احساس می‌کند وارد حیاط خانه‌ی مادربزرگش در محله‌ی اوچ‌گنبد شده، بوی کباب و نعنا فلفلی و انگور تازه می‌آید، صدای آب حوض می‌پیچد، نور فانوس مسی روی سنگ لاشه سیر می‌افتد و روی دیوار نقش شیر اورارتویی برق می‌زند.
این دیگر فقط یک خیابان غذا نیست؛ این «ارومیه‌ی کوچک» است، یک تکه زنده از هویت آذربایجان غربی که هر گردشگری را عاشق خودش می‌کند.
انتهای پیام/
source