ناصر تقوایی؛ انسانی که دشواری آزاده زیستن را برگزید

مهدی جهاندیده_ به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ «ناصر تقوایی، هنرمندی که دشواری آزاده زیستن را برگزید، به رهایی رسید.»

این جمله، به نقل از همسرش مرضیه وفامهر، نه یک سوگنامه خبری بلکه مرز یک فلسفه زیستی و هنری است.

ناصر تقوایی انسانی بود که استقلال هنری و آزادی در خلق اثر را بر همه کوتاه‌آمدن‌ها ترجیح داد. او گزیده‌کار و مولف بود؛ شکسپیری واقعی در سینمای ایران.

تقوایی بخشی از نسل طلایی موج نو سینمای ایران بود؛ نسلی که ماند، جنگید و نشان داد سینما تنها سرگرمی نیست؛ محیطی است برای اعتراض، اخلاق و حقیقت.

او در روز سیاه قتل داریوش مهرجویی از دنیا رفت. ۲۲ مهر برای همیشه تلخ‌ترین روز سینمای ایران شد. بدون تقوایی و مهرجویی، سینما بی‌روح و کم‌جسارت  است. نسلی که با آثار آن‌ها آشنا نیست، هنوز با سایه‌شان مواجه است.

سانسور مسیر او را تنگ کرد. خودش گفته بود: «تا وقتی که سانسور این‌گونه عمل می‌کند، کار نمی‌کنم، فیلمی نمی‌سازم و کتابی چاپ نمی‌کنم.» این جمله تنها اعتراض ساده نبود؛ بیانیه استقلال یک هنرمند بود. محدودیت‌ها او را کم‌کار کردند اما نتوانستند سبک، نگاه و زبانش را نابود کنند. چراغش در خانه سینمای ایران روشن ماند؛ حتی اگر باب سلیقه خیلی‌ها نباشد.

ناخدا خورشید، آرامش در حضور دیگران و کاغذ بی‌خط تنها روایت نیستند؛ آنها آینه‌های جامعه و تاریخ ایران‌اند.

هر سکوتش فریاد انسانیت شد و هر قابش بازتاب مبارزه با سانسور و محدودیت‌ها.

نورپردازی‌ها، زاویه‌ها و سکوت‌ها، زبان بصری منحصر به فردی برای روایت حقیقت انسانی‌ شدند. 

ویژگی برجسته آثار تقوایی، ترکیب واقع‌گرایی اجتماعی با فرم شاعرانه بود. نگاه مستندگونه، انتخاب سوژه‌های واقعی و روایت دقیق، دغدغه‌های انسانی و اجتماعی را منتقل می‌کرد؛ بدون آنکه فیلمش خشک یا تلخ شود. قاب‌ها، سکوت‌ها و نورپردازی‌ها، زبان بصری منحصر به فردی برای روایت حقیقت انسانی‌اند.

میراث او در تعداد فیلم‌ها نیست؛ در تاثیر ماندگار آثارش و حفظ استقلال سینماست. او نشان داد سینما بدون استقلال و شجاعت، تنها تصویر است، نه زندگی. گزیده‌کاری و جسارت او، سه ضلع هنر، اخلاق و زندگی را به نسل‌های بعد یادآور می‌شود.

او عالیجناب سینمای ایران بود؛ انسانی که با هر قابش، ثابت کرد سینما، هنر و زندگی، جدایی‌ناپذیرند. او رفت اما آثارش زنده‌اند؛ چراغی روشن در مسیر آزادی خلق و استقلال هنری که نسل‌های آینده فیلم‌سازان ایرانی را همچنان هدایت خواهد کرد.

انتهای پیام/