به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ در روزگاری که سینما و هنر همواره آیینه سیاست و جامعه بوده‌اند، واکنش هنرمندان به بحران‌های انسانی و سیاسی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. سخنرانی شجاعانه جاناتان گلیزر، کارگردان یهودی و برنده اسکار انگلیسی در مراسم اسکار ۲۰۲۴ که در آن به شدت به سیاست‌های رژیم اسرائیل در غزه انتقاد کرد و همبستگی خود را با فلسطینیان اعلام نمود، نقطه عطفی در عرصه هنری و فرهنگی غرب به شمار می‌رود.
این سخنان که در برابر سکوت و محافظه‌کاری حاکم در صنعت سینما و رسانه‌ها بیان شد، صدای بلند اعتراض به نسل‌کشی و جنایات جنگی رژیم صهیونیستی را به گوش جهانیان رساند. این حرکت، به سرعت به یک جنبش فرهنگی_سیاسی بدل شد که حمایت گسترده‌ای از سوی هنرمندان یهودی و غیر یهودی هالیوود و دیگر مناطق جهان از جمله بالیوود، جهان عرب و اروپا دریافت کرد و حتی بر جشنواره‌های بزرگ سینمایی مانند کن، ونیز و برلیناله سایه انداخت.
جاناتان گلیزر و سخنرانی پر سر و صدا در اسکار
جاناتان گلیزر، کارگردان یهودی انگلیسی در مراسم اسکار ۲۰۲۴ فیلم «منطقه مورد علاقه» را به نمایش گذاشت و در سخنرانی خود با بیانی صریح و جنجالی گفت: «فیلم ما نمایانگر عواقب انسان‌زدایی است. ما امروز اینجا ایستاده‌ایم تا یهودیت خود را رد کنیم و اعلام کنیم که همگی قربانی هستیم، همچون فلسطینی‌هایی که زیر حملات بی‌رحمانه رژیم اسرائیل در غزه هستند.» وی افزود: «در چنین شرایطی، چگونه می‌توانیم انسانیت خود را کنار بگذاریم؟»
این سخنان در صحنه‌ای که غالبا تحت نفوذ و کنترل لابی‌های صهیونیستی و سیاست‌های محافظه‌کارانه است به شدت بحث‌برانگیز و چالش‌زا بود. گلیزر متهم به یهودستیزی شد اما همزمان حمایت‌های فراوانی از سوی هنرمندان برجسته جهان دریافت کرد.
حمایت هنرمندان برجسته از گلیزر
پس از سخنرانی گلیزر، موجی از حمایت‌های هنری و فرهنگی شکل گرفت. آصف کاپادیا، کارگردان مستند برنده اسکار درباره گلیزر گفت: «او از موقعیت خود برای دفاع از بی‌صدایان استفاده کرد و در صنعتی محافظه‌کار ایستاد و حقیقت را بیان نمود. این کار هنرمندان واقعی است.»
همچنین ۱۵۱ هنرمند یهودی از جمله جوآکین فینیکس، الیوت گولد و کلوی فینمن، نامه‌ای منتشر کردند که در آن حمایت کامل خود را از گلیزر اعلام کردند و اعتراض کردند به اینکه چگونه برخی همکاران در صنعت سینما سخنان او را محکوم کردند. این نامه به طور صریح به قتل بیش از ۳۲ هزار فلسطینی در غزه توسط رژیم اسرائیل اشاره داشت و ضمن ابراز همدردی با همه قربانیان، هولوکاست را به عنوان درس «دیگر هرگز برای هیچ‌کس» یادآوری کردند.
گسترش حمایت‌ها در هالیوود و جهان
این حمایت‌ها محدود به هالیوود نماند و در سراسر جهان هنرمندان و چهره‌های فرهنگی با ابزار‌های مختلف اعتراض خود را به جنایات اسرائیل اعلام کردند. در مراسم اسکار و فرش قرمز، ستارگانی چون بیلی آیلیش، مارک رافلو، آوا دوورنی و رامی یوسف با پوشیدن لباس‌هایی که نماد «آتش‌بس برای غزه» بود حاضر شدند و در مصاحبه‌ها بر توقف فوری جنگ و کشتار تاکید کردند.
در بالیوود نیز بازیگرانی مانند پریانکا چوپرا، هما قریشی و سایرین با انتشار پست‌هایی از مردم فلسطین حمایت کردند. هنرمندان جهان عرب مانند الیسا، میریام فارس، هیفا وهبی و نانسی عجرم نیز به شدت خشونت و بی‌تفاوتی جهانی به این جنایات را محکوم کردند.
اعتراضات در جشنواره‌های بین‌المللی فیلم؛ از کن تا ونیز و برلیناله
جنبش هنری علیه جنایات رژیم صهیونیستی از فرش قرمز فراتر رفت و به جشنواره‌های معتبر سینمایی کشیده شد. در دوسالانه ونیز، تجمعات اعتراضی گسترده‌ای با شعار «مرگ در ونیز جایی ندارد» برگزار شد که باعث تعطیلی پاویون اسرائیل گردید. هنرمند اسرائیلی روث پتیر نیز در اعتراض به حملات غزه، نمایش آثار خود را لغو کرد.
جشنواره فیلم کن ۲۰۲۴ نیز شاهد حضور چهره‌های مشهوری بود که با پوشیدن لباس‌ها و نماد‌های فلسطینی، حمایت خود را اعلام کردند. از جمله کیت بلانشت، سفیر حسن نیت سازمان ملل در امور پناهندگان که چندین بار خواستار پایان جنگ شد و لباس خود را با الهام از پرچم فلسطین انتخاب کرد.
یکی از اتفاقات جالب توجه، فتوشاپ کردن عکس «گای پیرس» بازیگر استرالیایی توسط مجله «ونیتی فر» بود که سنجاق سینه و دستبند با رنگ‌های فلسطینی را از تصویر او حذف کردند اما دستبند فراموش شد و همین موضوع خشم کاربران شبکه‌های اجتماعی را برانگیخت.
در جشنواره برلیناله ۲۰۲۵، سیاست آزادی بیان به طور رسمی پذیرفته شد و ابراز همبستگی با فلسطین آزادانه امکان‌پذیر اعلام گردید، هرچند استفاده از شعارهای خاص حساسیت‌زا محدود شد.
هنرمندان یهودی و اسرائیلی در صف حامیان فلسطین
نکته قابل توجه، حضور هنرمندان یهودی و اسرائیلی در صف معترضان و حامیان حقوق فلسطینیان است. این موضوع که پیش از این در صنعت سینما و جامعه غرب کمتر مشاهده شده بود، نشانه‌ای از تغییر نگرش در میان بخش‌هایی از جامعه یهودیان و هنرمندان اسرائیلی است. آنها که به «یهودستیزی» متهم شده‌اند، بر ضرورت پایان دادن به نسل‌کشی و تجاوزات نظامی علیه مردم فلسطین تاکید کردند و در مواردی مانند روث پتیر حتی از نمایش آثارشان در جشنواره‌ها خودداری کردند.
در کنار هنرمندان مطرح هالیوود و جشنواره‌های جهانی، چهره‌های شاخص دیگری نیز به شدت به جنگ غزه واکنش نشان دادند. مایکل کین، بازیگر نامدار انگلیسی، در بیانیه‌ای خواستار ارسال غذا و کمک‌های فوری به کودکان غزه شد و حمایت خود را از آوارگان فلسطینی اعلام کرد. همچنین بازیگر سریال «بازی تاج‌وتخت» با انتقاد شدید از سکوت گسترده هالیوود در قبال نسل‌کشی در غزه، مواضع قاطعی اتخاذ کرد. خاویر باردم نیز با صراحت ارتش اسرائیل را با نازی‌ها مقایسه کرده و اعتراض خود را به جنایات اسرائیل بیان داشت. آنجلینا جولی، سفیر حسن نیت سازمان ملل، نیز ضمن ابراز نگرانی شدید، خواهان پایان فوری جنگ و حمایت بین‌المللی از مردم غزه شد.
همچنین در عرصه موسیقی و فرهنگ عامه، آهنگساز برنده اسکار «هانس زیمر» با بیان اینکه وضعیت غزه نسل‌کشی است، حمایت قاطع خود را از مردم فلسطین اعلام کرد. اما جنجال‌ها تنها به حمایت‌ها محدود نشد؛ باب ویلان رپر انگلیسی با سردادن شعارهای جنجالی «مرگ بر اسرائیل» در فستیوال موسیقی گلاستنبری انگلیس واکنش‌های بسیاری برانگیخت و بحث‌های گسترده‌ای در رسانه‌ها به دنبال داشت. همزمان، هنرمندان فعال اروپایی فشارها را بر صدراعظم آلمان برای تحریم رژیم صهیونیستی افزایش دادند تا به عنوان نشانه همبستگی و مخالفت با خشونت‌ها، اقدامات جدی‌تری اتخاذ شود. این موج از اعتراضات و مواضع هنری، تصویر گسترده‌تری از مخالفت فرهنگی و انسانی با جنگ و نسل‌کشی در غزه را نمایان کرد.
کمک‌های مالی و نماد‌های همبستگی
بلا حدید و خواهرانش، مدل‌های فلسطینی-آمریکایی، نماد بارز حمایت هنرمندان از فلسطین شدند. بلا حدید پس از آنکه به دلیل پوشیدن لباس با پارچه چفیه فلسطینی از تبلیغات شرکت آدیداس حذف شد، اعلام کرد که ترسی از این اقدام ندارد و به حمایت خود ادامه خواهد داد. خواهران حدید همچنین بیش از یک میلیون دلار به مردم غزه کمک مالی کردند.
جنیفر لوپز نیز بیش از چهار میلیون دلار کمک نقدی و دارویی به مردم فلسطین اهدا نمود و از اهمیت حمایت‌های انسانی در این بحران سخن گفت.
پیامد‌های فرهنگی و سیاسی حمایت‌ها
همبستگی هنرمندان با فلسطین در هالیوود و جشنواره‌های بین‌المللی، علی‌رغم فشارها و تهدیدها همچنان ادامه دارد و ثابت کرده است که هنر می‌تواند به‌عنوان زبان اعتراض علیه ظلم و بی‌عدالتی بدرخشد. هرچند برخی هنرمندان به‌خاطر این مواضع از پروژه‌های بزرگ کنار گذاشته شدند اما این موج حمایت نه تنها متوقف نشد، بلکه گسترده‌تر و تاثیرگذارتر شد.
این حرکت اعتراضی به‌تدریج در سایر عرصه‌های هنری نیز نفوذ کرد و به جنبشی جهانی تبدیل شد که تلاش می‌کند صدای بی‌صدایان را به گوش جهان برساند و عدالت را به میان آورد.
سخنان جاناتان گلیزر و واکنش گسترده هنرمندان یهودی و جهانی نسبت به بحران غزه، چهره واقعی سلطه سیاست و لابی‌های قدرتمند را در دنیای هنر برملا ساخت. این بیداری فرهنگی و اجتماعی نشان داد که سکوت دیگر پذیرفتنی نیست و بسیاری از هنرمندان حاضرند با تمام هزینه‌ها، از حقیقت‌گویی و دفاع از حقوق بشر حمایت کنند.
امروز این جنبش فرهنگی-انسانی، نمادی از مقاومت در برابر ظلم و نسل‌کشی است که حتی در برابر تهدیدها، سانسورها و موانع با قدرت به راه خود ادامه می‌دهد و امید به جهانی عادلانه‌تر را زنده نگه می‌دارد.
انتهای پیام/
source