به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ هشتم مردادماه، خانه موسیقی ایران، فراخوانی دائمی و نامحدود منتشر کرد با عنوان «نوآوری در ساخت ساز اقوام ایرانی».
در بخشی از این دعوت آمده است: «ساز‌هایی که بازآفرینی شده‌اند، آوا‌هایی که از دل ریشه بیرون آمده‌اند، اما به زبان این نسل سخن می‌گویند… نوآوری در موسیقی نواحی نباید به معنای گسستن از ریشه‌ها باشد، بلکه فرصتی است برای پیوند گذشته با امروز…»
اگر این نوآوری‌ها قرار باشد همان ویژگی‌ها و صدا‌های پیشین را حفظ کنند، پس دیگر نوآوری در کار نیست. اما اگر قرار باشد شکل و صدای ساز تغییر کند، به جای ایجاد انگیزه در نسل امروز و برنامه‌ریزی برای حفظ موسیقی نواحی و سازهایش، عملا آنچه بوده را از بین می‌برد.
اینجا دو واژه متضاد رو‌به‌روی هم ایستاده‌اند. «موسیقی فولک و نواحی» در برابر «نوآوری» و «نو». اینها نه تنها پیوندی طبیعی ندارند که در عمل یکدیگر را نفی می‌کنند.
موسیقی نواحی فقط صدا نیست، یک زندگی است
موسیقی محلی و ساز‌های بومی فقط ابزار تولید صدا نیستند. آنها با جغرافیا، زبان، آیین‌ها و حتی کار و زندگی مردم گره خورده‌اند. صدای دوتار خراسان یا تنبور کرمانشاه از دل همان خاک، همان هوا و همان رسم و آیین آمده است. اگر این ساز را تغییر دهیم، آن را از بستر اصلی زندگی‌اش جدا کرده‌ایم. دیگر هرچقدر هم خوب صدا بدهد، بخشی از هویت تاریخی‌اش را از دست می‌دهد.
تغییر صدا یعنی تغییر هویت
هر ساز محلی، رنگ صوتی مخصوص به خودش را دارد. رنگی که از جنس چوب، نوع پوست، شیوه ساخت و حتی رطوبت و آب‌وهوای محل زندگی‌اش می‌آید. وقتی این ساز با متریال صنعتی یا طراحی جدید ساخته شود، حتی اگر کیفیت فنی‌اش بالاتر برود، آن «طنین تاریخی» دیگر شنیده نمی‌شود. ممکن است سازی شبیه به تنبور یا کمانچه باشد، اما آن سازِ اصیل نیست.
این موسیقی، حافظه جمعی یک قوم است
موسیقی نواحی مثل یک زبان مادری با لهجه، واژه‌ها و لحن مخصوص خودش است. تغییر در ساز یا شیوه اجرا، مثل تغییر دادن واژه‌ها و دستور زبان است. شاید زبان جدید هم زیبا باشد، اما دیگر زبان مادری نیست. این یعنی اگر امروز ساز را «به‌روز» کنیم، فردا نسل جدید شکل اصیل آن را نخواهد شناخت.
پرسش‌هایی که بی‌پاسخ مانده…
در این فراخوان گفته شده نوآوری نباید به معنای گسستن از ریشه‌ها باشد، اما چطور می‌توان تضمین کرد؟ آیا داوران این طرح از میان استادان محلی انتخاب می‌شوند؟ آیا نمونه‌های اصیل قبل از تغییر، به‌طور دقیق ثبت و ضبط می‌شوند؟ و مهم‌تر این‌که، آیا قرار است این نوآوری در کنار حفظ نسخه اصیل پیش برود یا جای آن را بگیرد؟
انتهای پیام/
source