حسین الله بداشتی مدیرکل استان‌ها و تشکل‌های مردم نهاد وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در یادداشتی نوشت: ۲۲ مردادماه، روز تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی، فرصتی برای تجلیل از نقش حیاتی سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) در توسعه پایدار کشور است.
تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد بخش جدایی‌ناپذیری از ساختار اجتماعی و مدنی هر جامعه به شمار می‌روند. این نهادها نقش واسط میان دولت و مردم را ایفا می‌کنند و در فرآیند تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری‌های کلان کشور دخالت دارند.
این نهادها با توجه به پتانسیل‌های گسترده‌ای که دارند، در سه حوزه تخصصی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نقش برجسته‌ای ایفا می‌کنند.
در این یادداشت، ضمن بررسی اهمیت این نهادها، به نقش وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در حمایت از تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی پرداخته خواهد شد.
۱. میراث‌فرهنگی: حفاظت و ترویج ارزش‌های فرهنگی از طریق مشارکت مردمی
تشکل‌های مردم‌نهاد در حوزه میراث‌فرهنگی به‌ویژه در حفظ آثار تاریخی و معنوی کشور، نقشی بی‌بدیل دارند. از آنجا که حفاظت از میراث فرهنگی تنها به دولت محدود نمی‌شود، سمن‌ها می‌توانند با مشارکت در برنامه‌های مرمتی و ترویج آگاهی عمومی در خصوص اهمیت حفظ آثار، تأثیرات زیادی در این زمینه بگذارند. وزارت میراث‌فرهنگی با ایجاد بسترهای حمایتی و مشاوره‌ای برای این سازمان‌ها، به تقویت شبکه‌های حفاظتی کمک کرده است.
به طور خاص، پروژه‌های مرمتی که با همکاری سمن‌ها در سایت‌های تاریخی و آثار فرهنگی انجام می‌شود، نمونه‌های موفقی از مشارکت اجتماعی در حفاظت از میراث کشور است. همچنین، این تشکل‌ها در آموزش جوامع محلی و جلب مشارکت مردمی در پروژه‌های میراث‌فرهنگی، نقشی پررنگ دارند. وزارت میراث‌فرهنگی نیز از این فرآیند حمایت می‌کند و در برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های مرمتی، همکاری‌های مشترکی با سمن‌ها داشته است.
۲. گردشگری: توسعه پایدار با همکاری مردمی
در بخش گردشگری، سمن‌ها به عنوان بازوهای اجرایی و مشاوره‌ای وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در گسترش گردشگری پایدار و معرفی مقاصد جدید نقش دارند. این نهادها با تمرکز بر گردشگری مسئولانه و اکوتوریسم، از ظرفیت‌های محلی و طبیعت ایران در جذب گردشگران بهره‌برداری می‌کنند. مشارکت تشکل‌ها در برنامه‌ریزی و اجرای رویدادهای گردشگری به‌ویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته، به ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی محلی کمک کرده است.
وزارت میراث‌فرهنگی به منظور تقویت این روند، در کنار تدوین راهبردهای کلان گردشگری، همکاری‌های مستمر با سمن‌ها برای توسعه گردشگری پایدار را در اولویت قرار داده است. از جمله این همکاری‌ها می‌توان به برگزاری جشنواره‌ها، کارگاه‌های آموزشی و برنامه‌های آگاهی‌بخشی در سطح ملی و بین‌المللی اشاره کرد.
۳. صنایع‌دستی: ترویج هنرهای بومی و توسعه بازارهای داخلی و جهانی،
صنایع‌دستی یکی از ارکان اصلی هویت فرهنگی ایران است. تشکل‌ها در این بخش به‌ویژه در معرفی و ترویج صنایع‌دستی بومی، توانسته‌اند با برگزاری نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و رویدادهای بین‌المللی، آثار هنری ایرانی را به جهان معرفی کنند. این تشکل‌ها نه تنها در ارتقاء سطح آگاهی عمومی در خصوص صنایع‌دستی نقش دارند، بلکه در تأمین منابع مالی و بازارهای جدید برای تولیدکنندگان محلی نیز مؤثر بوده‌اند.
وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با درک اهمیت این بخش، در زمینه حمایت از صنایع‌دستی، به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تشکل‌ها و تسهیل در دسترسی به بازارهای جهانی پرداخته است. از جمله این اقدامات، می‌توان به تأسیس کارگاه‌های آموزشی و برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی اشاره کرد که با همکاری سمن‌ها در جهت معرفی آثار و برندهای صنایع‌دستی ایرانی در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود.
اهمیت مشارکت‌های اجتماعی در توسعه کشور
در نهایت، روز ۲۲ مرداد به عنوان فرصتی برای ارزیابی و تقویت نقش تشکل‌های مردم‌نهاد در ایران، به‌ویژه در حوزه‌های میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، می‌تواند به ایجاد همبستگی بیشتر بین دولت و جامعه کمک کند. این روز نه تنها به‌عنوان یک یادآوری برای حمایت از سمن‌ها، بلکه به‌عنوان فرصتی برای توجه به تأثیرات این نهادها در توسعه پایدار کشور، شناخته می‌شود.
وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ادامه این روند همکاری و حمایت از تشکل‌ها، می‌تواند در آینده نیز به توسعه فرهنگ، گردشگری و صنایع‌دستی کشور کمک‌های بیشتری داشته باشد. تشکل‌ها به‌عنوان بازیگران اصلی در این زمینه‌ها، با تکیه بر مشارکت‌های مردمی و منابع محلی، زمینه‌ساز پیشرفت‌های چشمگیر در این حوزه‌ها خواهند بود.
انتهای پیام/
source