محمدعلی ودود، دبیر کارگروه توسعه فناوری در صنایع‌دستی و عضو شورای مهارت بنیاد ملی نخبگان، در گفت‌وگو با میراث‌آریا با اشاره به جایگاه تمدنی و تربیتی صنایع‌دستی در زیست‌بوم مهارت‌محور کشور، گفت: بر اساس ساحت ششم اسناد تربیتی کشور که ناظر بر پرورش حس زیبایی‌شناسی، خلاقیت هنری و ذوق فرهنگی است، صنایع‌دستی به‌مثابه یک ابزار تربیتی-هویتی، نقشی بنیادین در شکل‌دهی به شخصیت نسل نو دارد.
وی با تأکید بر ظرفیت نهادینه‌شده صنایع‌دستی در نظام مهارت‌آموزی افزود: صنایع‌دستی صرفاً یک فعالیت معیشتی یا خلاقانه نیست، بلکه بستری برای انتقال فرهنگ، تولید معنا، تقویت حس مفید بودن، ایجاد خودباوری، و جامعه‌پذیری نسلی است.
ودود با بیان اینکه امروز بالغ بر ۲۹۹ رشته صنایع‌دستی استانداردسازی شده در کشور شناسایی شده که پاسخگوی طیف متنوعی از سلایق و استعدادهاست، اظهار کرد: سیاست‌گذاران باید نگاه راهبردی به این حوزه داشته باشند و با طراحی متدهای آموزشی نوین، نسل‌محور و جذاب، فرآیند تربیت مهارتی را به یک «فرآیند هویت‌ساز» بدل کنند. حفظ پیوند نسلی، بدون اتصال به ریشه‌های فرهنگی در صنایع‌دستی، ممکن نیست.
وی با اشاره به اینکه معاونت صنایع‌دستی باید نقش نهادیِ ناظر و ارزیاب کیفیت آموزش را ایفا کند، افزود: پایش مستمر محتوای آموزشی، سنجش اثربخشی شیوه‌های تدریس، و ارزیابی سطح خروجی مهارت‌آموزی، ضامن ارتقاء کیفی این حوزه و تقویت انگیزه و سرمایه اجتماعی در نسل آینده خواهد بود.
برگزیده سال ۲۰۲۲ شورای جهانی صنایع‌دستی، تعریف و اجرای پروژه آمایش تخصصی در حوزه صنایع‌دستی را ضرورتی راهبردی و گام نخست در هوشمندسازی زنجیره‌های تأمین و ارزش دانست و افزود: در صورت اجرای علمی این طرح، امکان بازتوزیع منطقی منافع، کاهش تبعات زیست‌محیطی و پایداری اکوسیستم مهارتی-اقتصادی این حوزه فراهم خواهد شد.
ودود همچنین پیشنهاد برقراری ارتباط ساختاریافته میان معاونت صنایع‌دستی و بنیاد ملی نخبگان را مطرح کرد و توضیح داد: تشکیل شورای مهارت در این بنیاد از خرداد ۱۴۰۳، با هدف شناسایی و پرورش نخبگان مهارتی، فرصت طلایی برای کشف استعدادهای برتر در این زیست‌بوم است. بهره‌گیری هدفمند از این ظرفیت می‌تواند به معماری جدیدی در مدیریت سرمایه انسانی صنایع‌دستی منجر شود.
وی در ادامه با توصیف صنایع‌دستی به‌عنوان یک اکوسیستم منشوری متشکل از چهار ضلع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فنی گفت: این زیست‌بوم از هزاره‌های کهن، بر پایه نظام استادشاگردی بالیده و توانسته است هم چرخه‌های اقتصادی را زنده نگه دارد، هم نظام انتقال میراث فرهنگی و مالکیت معنوی را تثبیت کند.
این استاد حوزه صنایع‌دستی با اشاره به تهدیدهای ناشی از بی‌توجهی به این نظم بومی اظهار کرد: رهاشدگی نظام استادشاگردی، بی‌توجهی به منطق عرضه و تقاضا، تضعیف اخلاق صنفی و حذف حرمت پیش‌کسوتان، موجب بروز ناهنجاری‌هایی در تولید، آشفتگی در بازار و زوال ظرفیت‌های توانمندساز این حوزه شده است.
ودود در پایان سه راهبرد کلان برای احیای اثرگذاری صنایع‌دستی در توانمندسازی پایدار جامعه را چنین برشمرد: نخست، تدوین و اجرای پروژه آمایش سرزمینی در صنایع‌دستی؛ دوم، طراحی نظام شایستگی ملی برای فعالان این حوزه؛ و سوم، ایجاد بانک اطلاعات و آمار دقیق و به‌روز.
او گفت: ساده بگویم؛ فقر، محصول آشفتگی و فقدان مدیریت منابع است، اما ثروت، ثمره نظم، هماهنگی و حکمرانی شایسته‌محور است.
انتهای پیام/
source