به گزارش میراث‌آریا، علیرضا قلی‌نژاد پیربازارای سرپرست معاونت فناوری و کاربردی‌سازی ۳۰ تیرماه ۱۴۰۴، در این نشست گفت: طبیعتا موضوع محوطه‌های باستان‌شناسی در منازعات با حفاظت از میراث‌فرهنگی در بحران همپوشانی خواهد داشت و البته که یکی از موضوعات جدی در ارتباط با بحث حفاظت از میراث‌فرهنگی، آسیبهایی است که ناگزیر از طبیعت بر آثار و محوطه‌ها وارد می‌آید و آنها را در معرض فرسایش و آسیب قرار می‌دهد. اما بحث جنگ موضوع جدی‌تری است زیرا که به یکباره آثار تخریبی گسترده‌ای را بر جای می‌گذارد.
او با اشاره به تجربه‌های بین‌المللی در تخریب محوطه‌های باستانی در افغانستان، سوریه، عراق و … تصریح‌کرد: هنوز در خصوص آسیب‌های احتمالی جنگ ۱۲ روزه ایران پایشی دقیقی صورت نگرفته و احیانا اگر آسیبی هم رسیده باشد، به مراجع بین‌المللی اعلام و رسیدگی خواهد شد.
قلی‌نژاد با اشاره به کنوانسیون‌هایی که در بحث حفاظت از میراث‌فرهنگی در سطح جهانی وجود دارد تصریح‌کرد: ما به دلایل مختلف آمادگی لازم برای مواجهه با این موضوع را نداشته‌ایم و گویی غافلگیر شدیم، به دنبال مقصر نیسیم اما همانطور که میراث‌فرهنگی برای ساختن آینده از گذشته تجربه می‌گیرد باید این جنگ به ما بیاموزد که در مواجهه با بحرانهای طبیعی و انسانی همواره خود را آماده کنیم.
سرپرست معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه گفت: میراث‌فرهنگی ایران با ده هزار سال سند رسمی و تاریخی باید در صدر منابع با وجه امنیتی باشد زیرا با اختلال در آن هویت ما مختل می‌شود و هویت بزرگترین سرمایه است که جایگزین ندارد.امیدواریم شورای امنیت ملی کشور میراث‌فرهنگی را در سطح جدی‌تری ببیند و رابطه ما هم به این بهانه با نهادهای انتظامی، نظامی و امنیتی بیشتر شود و آنها در کنار سایر منابع میراث‌فرهنگی را نیز امنیتی بدانند.
معصومه مصلی رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی نیز در این نشست با بیان اینکه جنگ ۱۲ روزه اخیر برای ما تلنگری بود که بدانیم در محافظت از محوطه‌های باستانی در چه وضعیتی قرار داریم، بحرانهای موجود در محوطه‌های تاریخی را به دو بخش انسانی شامل؛ جنگ، قاچاق، تعرض به محوطه‌ها و… طبیعی شامل سیل، زلزله، آتش‌سوزی و … تقسیم کرد و گفت: نحوه تصمیم‌گیری ما برای حفاظت و حراست از محوطه‌های باستانی باید همه این موارد را در نظر بگیرد.
او در ادامه به لزوم شناسایی و معرفی محوطه‌های باستانی کشور در قالب پوشش سپر آبی اشاره و تصریح‌کرد: در این راه باید تعیین عرصه، حریم و ثبت در زمان کمتری صورت گیرد، آموزش در قالب کارگاه های تخصصی برای کارشناسان و مردم برگزار شود و اسکن سه بعدی از محوطه ها با توجه به درجه اهمیت صورت پذیرد.
در ادامه مهرداد ملک‌زاده عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، میراث‌فرهنگی را قلمرو بی‌دفاع خواند و گفت: متأسفانه بیش از جنگ، عامل انسانی ناآگاه بیشترین لطمه را به میراث‌فرهنگی کشور وارد کرده است و باید کوشش کنیم ناآگاهان را در جهت حفظ و صیانت از میراث‌فرهنگی آگاه سازیم.
او افزود: اینکه در زمان جنگ نمی‌توان از محوطه‌های باستانی حفاظت کرد امری بدیهی است زیرا که نمی‌توانیم گنبد آهنی روی سایت‌های باستانی بسازیم آنچنانکه در زمان جنگ بیمارستانها و مهدکودک‌ها نیز مورد آسیب هستند، چه رسد به آثار تاریخی…، ما باید از گذشته خودمان و جهان عبرت بگیریم و به سمت خاموشی جنگها برویم.
ملک‌زاده با اشاره به اینکه ما فهم درستی از ارزشمندی و ارجمندی مواریث فرهنگی نداریم تصریح‌کرد: محوطه‌های باستانی در مواقع جنگ بی‌دفاع هستند ولی در بخشی که به حفاظت از موزه مربوط می‌شود پروتکل‌هایی داریم که قابل اجرا هستند.
ملیحه مهدی آبادی عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در ادامه به تشریح موضوع حفاظت از محوطه‌های تاریخی در جنگها پرداخت و گفت: این موضوع را می‌توان در قالب سه رویکرد بررسی کرد.
او رویکرد نخست را دور ساختن مراکز نظامی و صنعتی از محوطه‌های باستانی خواند و تصریح‌کرد: در رویکرد دوم باید مستندنگاری کامل از محوطه‌های باستانی برای ارائه به مراجع بین‌المللی صورت گیرد.
مهدی‌آبادی اظهارکرد: در رویکرد سوم که به زمان پس از جنگ مربوط می‌شود، باید مستندسازی و طبقه‌بندی خسارات ناشی از جنگ صورت پذیرد تا مشخص شود تا چه اندازه آسیب دیده شده و برنامه‌ریزی کنیم برای حفاظت اضطراری و مستندات قبل و پس از جنگ را با هم تطبیق دهیم .
انتهای پیام/
source