جلیل جعفری، فعال رسانه در یادداشتی نوشت: شاید عمده جاذبه گردشگری اهواز پل سفید و به تبع آن قایقسواری در رودخانه کارون است که آن هم محدود میشود به اواخر زمستان تا پایان تعطیلات نوروزی چراکه بعد از آن گرمای طاقتسوز اهواز از راه میرسد و به جز جماعت خوزستانی کمتر کسی را یارای تحمل آن است.
با این همه، اهواز جای دیدنی کم ندارد. از جمله آنها ساختمان سیلو مشرف بر جاده ساحلی غربی و رود کارون است. قبل از هر چیزی بهتر است بدانیم که سیلو به چه معنی است. دهخدا مینویسد: «سیلو»، که ریشه در زبان فرانسوی دارد، انباری خاص برای محافظت از گندم است که آن را بهشکل برج یا گودال میسازند و ماشینهایی برای پاک کردن غله دارد. در فرهنگ فارسی معین نیز آمده است: ریشه سیلو از اسپانیایی است و چاله یا حفرهای است که در زمین ساخته میشود و در آن دانهها، ریشهها، علوفه سبز و نظایر آن را نگهداری میکنند.
سیلوی اهواز، این پیر هشتادواندی ساله، نمادی است همچنان محکم و پابرجاست که قامتی به جاودانگی تاریخ دارد. این سیلو شانهبهشانه پل سفید، پل سیاه و… داده است تا گواهی بر اهمیت خوزستان و اهواز در درازنای تاریخ باشد.
بنای سیلو در اهواز از بناهای صنعتی اهواز به شمار میآید که به عنوان اثر شاخصِ این شهر در تاریخ معاصر و شکلگیری اهواز مدرن از آن یاد میشود. این بنا با تایید کارشناسان میراث فرهنگی ۱۲ دی ۱۳۹۷ با شماره ۳۲۱۶۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بنابر اسناد موجود، سیلوی اهواز در سال ۱۳۱۵ شمسی طراحی و احداث ساختمان آن در سال ۱۳۱۷ شمسی آغاز شد و عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۱۹ شمسی با هزینه ۱۵ میلیون ریال به پایان رسید.
ساختمان اصلی بنا شامل استوانههای ذخیره غلات است که در سه ردیف ۲۰ عددی احداث شده و این مخازن ذخیره را یک ساختمان مستطیل شکل با بازشوهای متعدد احاطه کردهاند و در بالای استوانهها ساختمان مستطیل دیگری با سقف شیروانی دیده میشود. ارتفاع مجموعه اصلی سیلو را ۵۱ متر است. همچنین یک برج چهار طبقه که در زیر آن زیرزمینی احداث شده در سمت شمال سیلو و با ارتفاعی بیش از ساختمان اصلی به آن متصل است و تونلی به طول ۱۴۵ متر و به عرض ۲ متر و ۸۵ سانتی متر به آن متصل میشود که گندم ها را بهوسیله نوار نقاله از سیلو به برجی که در ساحل رودخانه قراردارد و سپس به کشتی منتقل میکرده است.
مصالح این سازه از دیوارهای پیش ساخته بتنی مسلح ساخته شده و جنس درها و پنجره نیز چوبی است. به علاوه، چندین ساختمان مستطیلشکل اداری و صنعتی بهصورت متصل و یا جدا از بنا در محوطه سیلو قراردارد و جزو مجموعه سیلوی بزرگ اهواز محسوب می شوند. سیلوی اهواز با ظرفیت ۳۲۰۰ تن دومین سیلوی کشور بعد از سیلوی تهران است. این سیلو به سه راه آبی (رود کارون)، شوسه و راه آهن دسترسی دارد و بهعنوان محل صادرات گندم در منطقه جنوب کشور به کشورهای همسایه حایز اهمیت فراوان بوده است. فرم بنا و شیوه قرارگیری آن در ساحل و چشم انداز زیبای کارون به خصوص اتصال آن به برجی که در آب رودخانه احداث شده موجب شده تا بهعنوان یک نماد شهری یکی از جاذبه های تاریخی این شهر باشد. این بنای تاریخی از قرار معلوم در اختیار اداره کل غله استان خوزستان است.
نگارنده به یاد دارد در سالهای گذشته سیلوی اهواز نورپردازی شد و زیبایی مشهور شبهای اهواز را دو چندان کرد. همین اقدام بهظاهر ساده موجب شد تا کسانی که شاید سالهای سال بیتوجه و بیاعتنا از کنار سیلو میگذشتند کنجکاو شوند که این ساختمان از کی و از کجا سردرآورده و شاهد چه حوادثی از روزگاران گذشته تاکنون بوده است؟
حال پرسشهایی پیش میآید که در درجه اول سازمان متولی سیلوی اهواز شایسته است در مقام پاسخدهی به آنها برآید: چقدر از جاذبههای سیلوی اهواز با چنین ویژگیهای کمابیش منحصربفردی استفاده میشود؟ اصولا وضعیت این بنا چگونه است؟ آیا نیاز به مرمت و حفاظت دارد؟ سازمان متولی سیلو تا چه میزان با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان در زمینه نگهداری از این یادگار تاریخی و توسعه ظرفیتهای گردشگری آن تعامل و همکاری دارد؟
پر پیداست که اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان مانند همیشه آماده تعامل، همکاری و همیاری با تمامی سازمانها و ارگانها و مالکان خصوصی بناهای تاریخی استان در زمینههای میراثی و گردشگری است و صد البته آن دسته از بناهای تاریخی که به نوعی در حکم المان و نماد شهر شناخته میشوند در صدر توجه قرار دارند.
انتهای پیام/
source