جریان شناسی بازیگران فکری و سیاسی در سوریه

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت الاسلام دکتر مهدی فرمانیان، معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، در نشست «جریان شناسی بازیگران فکری و سیاسی سوریه» گفت: سوریه حدوداً 30 میلیون جمعیت دارد و با توجه به جنگ 10 ساله گذشته‌ آمار دقیقی وجود ندارد. از این 30 میلیون حداقل 70 درصد اهل سنت هستند و از این اهل سنت که اکثراً حنفی شافعی هستند. بیشترشان شافعی‌اند. این اهل سنت را می‌توان به سه طیف مختلف فکری، تقسیم کرد؛ یکی صوفی‌ها هستند که عموم مردم اهل سنت سوریه تحت تأثیر تصوفند مثل رفاعیه، نقش‌بندیه، قادریه و برخی دیگر از گروه‌های تصوف.

نظریه‌پرداز کلام اسلامی ادامه داد: طیف دیگر، طیف سلفی‌ها هستند که چهار نوع سلفی را می‌توانیم برای سوریه تعریف کنیم. یکی از گروه‌های قدیمی سلفی سوریه اخوانی‌ها هستند که از 1945 به صورت جدی فعالیت دارند و در 40 سال گذشته به صورت جدی با حکومت حافظ اسد و بشار اسد اختلاف داشتند و الان در بخش‌های مختلف سوریه حضور دارند. طیف دوم از سلفی‌ها گرایش وهابیت دارند؛ اما اطلاعاتی از تعداد این گرایش وهابی در دست نیست. و «البانی» که ابتدا در سوریه بود، سپس به عربستان رفت و بعدها به اردن، یکی از کسانی بود که در سوریه طرفدارانی داشت و افرادی را در این زمینه تربیت کرد.

وی افزود: طیف بعدی سلفی‌ها، طیف القاعده است که بعد از جریانات 2011 و کشته شدن بن لادن و به ریاست رسیدن «ایمن الظاهری» و دستور او برای اینکه القاعده داخل سوریه فعالیت بکنند و بعد از آن بسیاری از افراد القاعده از جاهای مختلف وارد سوریه شدند که یکی از آنها همین «ابومحمد الجولانی» بود که از عراق وارد سوریه شد و شاخه جبهة النصرة را تأسیس کرد و بعد تحریرالشام شد که الان هم با همین عنوان در رأس کار هستند و ظاهراً اکنون دیگر تفکرات القاعده‌ای را ندارد.

فرمانیان گفت: طیف بعدی هم داعش است که از سال‌های 2011 تا اکنون در سوریه حضور دارند. هرچند آمار دقیق از تعداد داعشی‌های سوریه وجود ندارد، اما آنچه تخمین زده می‌شود، فقط در دو زندان و اردوگاه «حسکه» که در بخش کردنشین سوریه وجود دارد، با احتساب زنان و کودکانشان 100 هزار نفر وجود داشته باشند که فقط 70 هزار نفرشان زنان و کودکانشان هستند.

وی تصریح کرد: بخش بعدی بخش سکولارها هستند که در هر کشوری چه سنی چه شیعه این جماعت وجود دارند. شیعیان  12 درصد از جمعیت سوریه هستند و بیشتر این‌ها هم علوی هستند که حدود سه و نیم میلیون نفر برآورد جمعیتی آنها است و در منطقه لاذقیه و طرطوس هستند و 53 سال توسط حزب بعث بر سوریه حکومت کردند. اثنا عشری‌ها هم در سوریه وجود دارند، اما تعدادشان قابل توجه نیست؛ بین 300 تا 500 هزار نفر تخمین زده می‌شود.

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: طیف دیگر اسماعیلیان هستند و در مصیاف و مناطق اطرافش که تعداد 50 تا 100 هزار نفر تخمین زده می‌شود. و دروزیان هم که در نزدیکی‌های منطقه جولان هستند که گفته می‌شود 3 درصد جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند. 12 درصد هم تعداد مسیحیان سوریه است. بنابراین حدود 25 درصد جمعیت سوریه را شیعیان و مسیحیان به خود اختصاص داده‌اند.

معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: اتفاقی که افتاده، این است که امروزه جریان تحریرالشام که از نظر تعداد افراد و پیرو بسیار کم جمعیت هستند؛ چون همه گروه‌های سلفی را هم با هم جمع بکنیم، بیش از 15 تا 20 درصد از جمعیت سوریه نخواهند بود و اینها بر سوریه مسلط شده‌اند. تحریر الشام قبلاً تفکر القاعده‌ای داشت  و القاعده جز جریانات سلفی جهادی است که معتقد است حاکم سکولار طاغوت است و باید با آن جنگید، چون باعث ترویج فرهنگ غرب می‌شوند، اما از نوع صحبت‌هایی که جولانی می‌کنند معلوم می‌شود که تغییر عقیده داده‌اند و دم از انتخابات و دموکراسی می‌زنند و به اصل خودشون که تفکر اخوانی است، برگشته‌اند.

وی ادامه داد: شاید یکی از دلایلی که مصر تا الان هیچ حرفی نزده است و هیچ حمایتی نکرده است، چون احساس می‌کند اگر اخوانی‌ها رشد کنند، اخوانی‌های مصر هم دوباره سر بلند می‌کنند.

فرمانیان در پایان صحبت‌های خود را اینگونه جمع‌بندی کرد: به طور خلاصه این‌ها اسلام‌گرا هستند و تفکراتشان شبیه تفکرات اردوغان است. اینها با اسرائیل مخالفند، اما حاضر به هزینه کردن نیستند. تعداد محدودی از هستند که تفکرات اموی دارند، اما در عین اینکه طرفدار اموی‌ها هستند محب اهل بیت هم هستند و به شدت هم کینه شیعیان را در دل دارند. ممکن است علوی کشی، شیعه کشی و صوفی‌کشی‌ها راه بیفتد، چون این بدنه دیدگاه بسیار منفی به شیعیان دارند. اما در رأس مدیریت سوریه این دیدگاه‌ها وجود ندارد. بنابراین باید شیعیان مراقب خودشان باشند و مسئولین سوریه هم باید مراقب این بدنه خطرناکی که در میان آنها وجود دارد، باشند.

انتهای‌پیام/