مشکل نمایش‌های آیینی دغدغه نداشتن مدیران است/ اگر به نقالی و پرده‌خوانی بها ندهند این هنر از بین می‌رود

گروه تئاتر خبرگزاری هنر ایران : در راستای ادامه بحث نمایش‌های آیینی و مذهبی، این بار به سراغ مرشد محسن میرزاعلی رفتیم و با او در باره گپ زدیم.

او که حرفه نقالی و پرده‌خوانی نسل به نسل به دستش رسیده با یادی از پدر و پدربزرگش و میرزاعلی بزرگ، در رابطه با این که  چرا  نمایش‌های آیینی کمتر اجرا می‌شوند، در گفت و گو با خبرنگار هنرآنلاین بیان کرد: کسانی که هنرمند حوزه هنرهای آیینی سنتی هستند با عشق به اهل بیت(ع) و پیشینه خانواده  وارد این عرصه شدند. برای خود من هم این گونه بود که پدرم استاد ابوالحسن میرزاعلی، پدربزرگم مرحوم مرشد حاج تقی میرزاعلی، مشهدی رضای میرزاعلی و میرزاعلی بزرگ عشق به اهل بیت(ع) و سیدالشهدا(ع) داشتند. پس این عشق هیچ زمانی از قلب هنرمند آیینی بیرون نمی‌رود.

وی افزود: گمان می‌کنم در مسئله کمرنگ شدن این نمایش‌ها انگشت اشاره به سمت مدیران و مسئولان ما است که به دلایل مختلفی چون دغدغه نداشتن، نداشتن بودجه و دیگر دلایل از آن غافل شدند. گاه هم آنقدر از جوانان این عرصه حمایت می‌کنند که گویی پیشکسوتان را از خاطر بردند. چرا در تعزیه‌ای که توسط اداره کل هنرهای نمایشی اجرا می‌شود، هیچ پیشکسوتی حضور ندارد؟

مرشد میرزاعلی با اشاره به این که فرصت دادن به جوانان کار خوبی است، گفت: در کنار این امر، نباید به پیشکسوتان بی‌احترامی کرد. پیر باید باشد تا جوان از راه او برداشت کند و خلق اثر کند. اگر قرار است به جوانان احترام بگذاریم اول باید حرمت پیشکسوت را نگه داریم. برخی از پیشکسوتان سالیان سال گوشه خانه ماندند و حال از دنیا رفتند و کسی هم از تجربیات آن‌ها استفاده نکرده است. به هرحال باید سرچشمه باشد تا جوی آب باشد؛ باید چشمه‌ها باشند تا دریا باشد. پیشکسوتان همان چشمه اصلی هستند.

این نقال و پرده‌خوان در رابطه با این ایده که نمایش‌های آیینی باید مدرن شود، بیان کرد: اسم این گونه از نمایش‌ها آیینی و سنتی است و اگر مدرن شود باید نامش را تغییر داد و به طبع شیوه اجرا هم عوض می‌شود و به اصالت آن آسیب می‌زند. مثلا در موسیقی تعزیه آیا می‌شود از گیتار استفاده کرد؟ مثلا می‌شود که کی پاپ و بی تی اس پخش کرد تا مدرن شود؟ما مهد موسیقی و آواز هستیم چرا باید از ساز غربی استفاده کنیم؟

وی افزود: اگر به دلیل ایجاد مخاطب است، باید بگویم که کسانی درمورد هنر آیینی و تعزیه می‌توانند نظر دهند که در طول سال پیگیر باشند. اکنون مخاطبین تعزیه،نقالی و پرده‌خوانی حدود پنج میلیون نفر است که مخاطب ثابت هستند. هر لحظه مخاطب آن بیشتر می‌شود چرا که به روزرسانی دارد. تعزیه که در زمان قاجار خوانده می‌شد اکنون دیگر خوانده نمی‌شود و متفاوت است اما این تغییر با علم و دانش ایجاد شده است.

وی همچنین ادامه داد: بیشترین مشکل ما بحث مدیران و نداشتن دغدغه آن‌ها است. هنر شیعی نیازمند این است که  جامعه اسلامی و شیعی آن را حمایت کند. خود من اولین نفر بودم که ده مجلس تعزیه به نام «سوره اشک شبیه حسین» برای تلویزیون ضبط کردم که بهترین تعزیه‌خوانان ایران را در حوزه هنری جمع کردم و  با کمترین مبلغ انجام شد.

مرشد میرزاعلی در رابطه با تاثیر نمایش آیینی بر دوام و ماندگاری وقایع تاریخ اسلام بیان کرد:در گذشته قبل از تعزیه، علما، واعظان و مقتل‌خوانان بودند که از وقایعی چون عاشورا حرف می‌زدند. در روستاها و شهرها قبل آمدن فضای مجازی، هرکجا می‌رفتیم واقعه عاشورا را از تعزیه‌هایی که دیده بودند تعریف می‌کردند. چرا  که سندیت و حجت داشت. بخشی از تعزیه نمایشی است و بخشی هم مقتل و سندیت است. آن زمان که تلویزیون و رادیو هم نبود، حدود چهار ساعت تعزیه اجرا می‌شد و مردم به تماشا می‌آمدند اما اکنون مدرن شدن زندگی و فضای مجازی باعث شده تا مخاطب به دنبال سرعت باشد و زمان تعزیه کوتاه‌تر شود.

او در پایان افزود: خواهش من از مسئولان این است که به نقالی و پرده‌خوانی بها دهند. ماه محرم پیک کاری ما باید باشد اما چرا بیکار هستیم. اگر همین مسیر غفلت از این هنر را در پیش بگیریم، این هنر از بین می‌رود.

بیشتر بخوانید»»آنچه که امروز به نام جشنواره دینی اتفاق می‌افتد نه ربطی به دین دارد و نه ربطی به تئاتر/ در تئاتر دینی به تکرار افتاده‌ایم